Rosemary ka Kakaretso

©Louise Brodie

Lebitso le tsepameng: Rosmarinus officinails
Lebitso le tlwaelehileng: Rosemary

Rosemary haelehantle etswa Europa

Tlhaloso ya Semela

Semela sa Rosemary se thata mme se hola ho isa ho dimithara tse pedi ka bophara. Semela ke sehlahla se dulang se le sefubedu se nang le makgapetla. Semela sena se na le makala a mahlakoreng a mangata ao ho ona makgasi a mangata a matheba a semela a hlahang teng. Makgasing a nang le botala bo lefifi ka hodimo ka kganya e tlaase. Dipalesa tse thehilweng ditulong tsa makala ke tse teteaneng.

Tshebediso

Rosemary ka mokgwa o mocha le o omisitsweng o sebediswa dijana tse ngata tsa dijo e le tatso. Tshebediso e nngwe ke eya tlhahiso ya oli ya bohlokwa. Dipalesa di na le oli e phahameng ka ho fetisisa mme di hlahisa monko o monate le o tsitsitseng ow khamfore. Dihlahiswa tse ding kaofela di boetse di hlahisa oli empa di na le monko o matla wa kgorong.

Ditlhoko tsa Mobu le Ditokisetso

Rosemary e sebetsa hantle mobung o mongata wa lehlabathe o nang le pH pakeng tsa 6 le 7.5. O se ke wa lema mobung o phahameng ka letsopa. Ha e le mobu o boima, ho molemo ho tlosa mela ya dimela ho thusa le metsi a tswang metsong.
Pele ho etswa mobu leha e le mofuta ofe wa mobu o lokela ho nkwa le ho romellwa ho laboratori bakeng sa disebediswa ka tlhahlobo le dimatlafatsi. Mobu o lokela ho kgaola ho lokolla boemo ba mobu ho hoo e ka bang 600 mm. Laeme, bakeng sa ho fokotsa pH, manyolo kapa manyolo ka ditlama o lokela ho sebediswa le ho lengwa hodimo mobung o ka hodimo ho 400 mm ka dibeke tse nne ho tse hlano pele o lema. Matsatsing a ho qetela pele ho lema le eketsa dintlha tsa mohope le moitedi o leka-lekaneng pele ho semela mobung le sesepa se phunyeletse ka hodimo ho 20 cm ya mobu. Sena se hlokisa lehola leha e le lefe le ka nnang la thehwa. Haeba ho phunya ho etswa jwale sena se boetse se etswa jwale mme dipeo tsa dimela di se di lokiseditswe ho lema.

Boemo ba Lehodimo

Rosemary ke semela se thata se dulang se le setala se dulang dibakeng tse futhumetseng mme se etsa hantle ka ho fetisisa mochesong o pakeng tsa 18°C le 26°C. E boetse e mamella serame.

Dihlahiswa

Ho na le mefuta e meraro e ka sehloohong ya di rosemary tse hlahisitsweng kgwebong, Khamfore, Cineole le Verbenone.
Mefuta e sa tshwaneng e teng, Albiflorus, Arp, Benendan Blue, Flora Rosa, Hill Hardy, Holly Hyde, Carpet Huntington, Irene, Pink Pink, Blue Blue le Tuscan Blue. Ho na le mefuta e mengata mme ho molemo ho fumana keletso ya setsebi sa ho eketsa naha le ditsebi tsa peo bakeng sa mefuta e fapaneng bakeng sa sebaka sa tlhahiso ya hao le marakeng a hao.

Translated by Sebongile Sonopo