Mokhwa wa ho Hodisa Semela

©Rik Schuiling TropCrop-TCS

Semela ke dijalo tse ntseng di hola ka potlako tse hlokang mocheso bakeng sa ho mela le ho hola, leha ho le jwalo mocheso o phahameng haholo o fokotsa dihlahiswa. Ho hlokahala mocheso wa 27 ho isa ho 30°C bakeng sa kgolo e ngata le mocheso o tlaase ho feta ho qhoqha ho tla lematsa semela. Semela ha se hloke ho nosetswa empa se lokela ho jalwa ha mobu o le mongobo. E etsa hantle ho feta semela nakong ya komello. E ka nna ya lengwa ka dimela tse nang le lekhume (tse kang dikhomo) tse ruang molemo ho naetrojene e fanwang ke lekhume.

Semela se hola dibakeng tse pedi tse phahameng le tse nang le pula e ngata mme e lokela ho lengwa pakeng tsa 2.5 cm (bophara ba mono mobung o boima) ho fihlela ho 5 cm (mobung oa lehlabathe). Semela e na le mamello ea dintho tse silafatsang mme e ka atleha mobung o chefo o bolaeang dimela tse ngata. Semela se ela hloko mafu a dikokoana-hloko le dibaktheria tse ka fanang ka dihlahiswa tse fokolang le boleng bo bobe, leha ho le jwalo, di ka laolwa ho sebediswa peo ya boloetse le dimela tse sa hanyetsanang. Hape hlahloba manyolo bakeng sa Chilo borer, stalk borealk borer, hoaba le bollworm.

Ho Kotula Sorghum

Ho hlwekisa ke mokgwa o theko e tlaase ka ho fetisisa wa ho kotula - diphoofolo di ka thusa ka boeona! Ho kotula mechine ho molemo ho kotula mabele bakeng sa silleiji, empa ha kotulo e ka etswa ka letsoho mme dihlooho di omisitswe mobung kapa seotlong. Haeba semela sena se sehilwe, se iea tshimong hore se hole ka matsatsi a 10 ho isa ho a 14 mme se di thuse ho arola peo ho tloha ho di-hasiki.

Peo e lokela ho hlophiswa - ho e hloekisa majwe, dikokoanyana le taba e nngwe ya kantle ho naha - pele e tletse. Boloka e omme, e tletse ka thata le ho dula hole le diphoofolo kapa dikokoanyana. Sehlahiswa sa motswako o motala se ka fapana ho 20 t/ha ho isa ho 75 t/ha tlasa maemo a loketseng. Thollo ya dijo-thollo e kenyeditswe ho eya ka boleng ba hoqhibidia mme e fumaneha e le dijo, qhibidio kapa li-sorghums.

Translated by Sebongile Sonopo