Klipspringer

© Nigel Dennis

Ligama

Klipspringer (Oreotragus oreotragus) Leligama leKlipspringer ligama le Afrikaans lelisho ‘rock jumper’ futsi liveta likhono la lesilwane etindzaweni letinematje lasibonakala khona sihamba ngaphandle kwenkinga, sihamba ngetintwane.

Kutiveta Kwayo

Ikala kusuka ku 11 kuya ku 13kg bese kuma kwayo kusuka ku 500 kuya ku 600mm ngebudze emahlombe, lenyamatane yincane futsi inemtinjana locinile. Ema klipspringer lamasikati anemtinjana kunalamadvuna. Ngulamadvuna kuphela lanetimphondvo letimfisha, lemise kwendingilizi ngasekugcineni.
Ema Klipspringer anetindlebe letisandingilizi letincane letakheke ngasemuva kwenhloko, nelibala lelimnyama lelibonakalako lelisemkhatsini. Libala lemtimba lelineboya limphunga, mtfubi, nsundvu noma bovu, kanye nemabadlana lamhloophe ngephansi, silevu ne mlomo. Sitfo sayo lesivelako lesikhulu, ngulelibala lelimnyama lelingasemehlweni lelibonakala nasibuka.

Batingeli

Ingwe, Jakalazi, kanye neHyena lenemacabhacabha ngito letitingela iKlipspringer. Ematfole abanjwa tingculungculu ne Timfene. Ngenca yekutsi ema klipspringer ashiya tindzawo tato ayofuna kudla, asheshe abone batingeli bese enta umsindvo kwatisa letinye tilwane.
Abonakalisa ngeku zubela etindzaweni letiphakeme ngekumemeta noma angangamemeti, kube kuhamba phambili lensikati. Masetiphephile, tenta umsindvo ngekushaya tinkwela.

Kudla Kwawo

Kudla kwawo kufaka timbali,emacembe laluhlata lalula kanye netitselo letehlukene tetihlahla letihlangene noma tibhidvo. Atikavami kudla tjani. Atikatsembeli emantini.

Kwakhiwa/Kwentiwa

Lamancane atalwa ngesikhatsi se ntsatsa hlobo noma ngelihlobo kulandzela sikhatsi lesitinyanga letisitfupha sekumitsa. Lamancane ayacoshwa emihlambini emva kwemunyaka, nasetifike esigabeni sekukhula.
Linye lelincane litalwa nomangusiphi sikhatsi emnyakeni emva kwekumitfwa tinyanga letisikhombisa.

Kutiphatsa Kwawo

Lamadvuna nalamasikati enta kuvana lokungapheli futsi yomibili lemilili ivikela tindzawo tato, imvamisa, emacembu langabasiphohlongo avama kubonakala kanyekanye, lekuvamisa kuba malunga emndeni lasuka etindzaweni letihlalelene.

Indzawo Yato

Ema Klipspringer anetindzawo letilungele wona, ikakhulu indzawo lenematje netintsaba nema koppies. Loku kuvumela lenyamatane ikhone kubalekela letitingelako.

Lapho Atfolwa Khona

Titfolwa kuletindzawo letise Southern Afrika, Zoutpansberg nase ntsabeni lese Lebombo netintsashana, ngase Kuiseb River lese Namib Desert, ngentasi kwe Orange River, tijwayelekile etindzweni letinetintsaba letise Western Cape. Atikajwayeleki etintsabeni te Drakensberg.

Luhla Lolutsetfwe

Sisindvo (Sifazane): Lishumi nakunye kuya eshumini nesitfupha sema kg
Sisindvo (Silisa): Imfica kuya eshumi nakubili ngema kg
Budze (Sifazane): Emashumi lasiphohlongo nakubili ema cm
Budze (Silisa): Emashumi lasiphohlongo nakubili ema cm
Sikhatsi Sekumitsa: Tinyanga letisikhombisa
Inombolo Yalamancane: Yinye lencane
Order: Artiodactyla
Umndeni: Bovidae
Timphondvo: Luphondvo lumas cm lalishumi (kubhalwe – ema cm lalishumi nesitfupha)

Spoor Description

Ema Klipspringers ahamba mantontolwane ngemasondvo ayo, lanetitsendze letindze netintwane letisandingilizi. Lamasondvo layindingilizi ayajwayela kulamatje.