Afrika Borwa ka bo-1980 go tšwa go Moruti Desmond Tutu e Ngwetše ka 1986

Nago le Dikgaruru

©Eric Miller

Ka 1980 ka diteko tša ka baetapele ba bangwe ba Afrika Borwa ba Khansele ya dikereke tša dikereke le maloko a dikereke ba ile go bona Mna P W Botha yo e bego a le Tonakgolo le mogolo wa gagwe wa Kabinete. Re be re leka go dira gore a kwešiša gore duthulano di tla hlama dikgaruru mo Afrika Borwa ka ntle le ge modu ya yona e ka tlošwa - gomme medu yeo e be ele kgethologanyo.

Re tsebišitše gore re be re tseba gore dipolotiko e be e le bokgabo bja go kgonega, gomme re be re sa nyaka go šišinya gore ba dira se sengwe seo se tla tsenago magareng ga thekgo ya setšhaba sa bona. Gomme re beile dilo tše nne tšeo, e legore ge di ka dirwa go tla ba le taetšo ya maikemišetšo a mmušo go phethagatša phetogo ya mmakgonthe ya sepolotiki ya go abelana maatla a sepolotiki. Elelwa gore se e be e le ka 1980.

Re boletše gore: Go tsebagatša boitlamo bja bodulo bjo swanago bja Maafrika Borwa ka moka mo Afrika Borwa ye sa arolwago; Go fetiša melao ga go feta (le dikgato ya go tloša go thibela tlhakatlhakano), kgolego ntle le tsheko le go fediša boithatelo; Go emiša tlošo ya setšhaba ka moka; le Go hloma tshepedišo ya thuto ya go swana.

Afrika Borwa e Tee Go Ya go ye Nngwe

E be e se dikgopelo tše boima gomme ge mmušo e ka be e di hlomile go ka be re bolokilego tlaišego kudu, abelano ya madi le tahlego ya dithoto le kgolo ya go befelwa, lehloyo le šorofala. Re be re sekasekwa mo setšhabeng sa bathobaso go ya go mmušo. A e be e le maemo a go swana le ao ke a boletšego ka gare lengwalo la ka go Mna vorster ka 1976.

Eupša o a tseba gore go diregile eng? Di šetšwe. Ka ntle le tše ka moka, ke ile ka leka gape ka morago ha ngwaga go ya go bona mopresidente wa naga, go bolela le yena bjalo ka Moafrika Borwa go Moafrika Borwa wa gešo, bjalo ka mo Bakristemmogo ka kholofelo ya gore o tla šoma bjalo ka monna wo mošweu a le tee fela yo bathobaso ba be kgona go amogela bjalo ka monna yo a fetilego go histori bja ka ge a ile a etelapele mo mmušong wa kgethologanyo le go tšwelela go Afrika Borwa ye mpsha, ya go lekana, le go se be le kgethollo ya morafe.

Kgethologanyo e a Fetolwa

©Eric Miller

O ile a gana, nka tlaleletša gore ke rile o swanetše go eletša ka lebaka la kgotlelelo ya gagwe ya go botša bathobašweu gore go be go se na ka moo ba le nnoši ba tla laolago bokamoso bja naga ye go ya go ile. Ka maswabi ga se a tšwelapele ka mo go lekanego gomme o feletšego ka go se thabiše bathobaso goba yo a bitšwago lephakga la gagwe. Go bušetša mmolelwana wa Seisimane, re bona pono ye nyamilegoya monna yo a bego a se na tumelo ya maatla a gagwe.

Le ge go le bjalo, ke be ke ikemišeditše go ya Alexandra (ka Feperware 1986) go thuša go tharolla maemo fao le go ya boemedi go Cape Town go boledišana le mmušo mabapi le maemo le seemo sa mo nageng Ka 1984 kgole le go bona pitšo ya reba ya dipoledišano tša go eta pele abelano ya maatla, mmušo o tsebagaditše Molaotheo yoo sepheo sa maano sa go tloša dipholisi tšeo bathobaso ba be ba beilwe tlase ga tšona go tloga ka 1910.

Phesente ye masomešupa tharo ya setšhaba e ile ya ganetšwa go kgatha tema efe goba efe ye e hlametšwego go monumental hoax hoodwink setšhaba sa boditšhabatšhaba yeo kgethollo e ilego ya e fetolwa. Kgethologanyo ga e fetolwe.

E swanetše go fedišwa pele e senya naga ya rena. Molaotheo woo o be o ikemišeditše go hloma molao wa fase wa bathobašweu ka thušo ya bao ba bitšwago baMmala le maIndia, badirišani ba kgethologanyo le tlaišego ya rena le tšhomišobošaedi.

Translated by Lebogang Sewela

Desmond Tutu

Yo mongwe wa bahlopmphego ba bantši bja mo Afrika Borwa, Desmond Tutu e tsebegago kudu ka go ba molwala ditokelo tša botho gomme ka 1984 o...more

Desmond Tutu: Bophelo ka Leihlo la Thoko

Ka 7 Oktoboro 1931, Desmond Mpilo Tutu o belegilwe ke Zachariah (morutiši) le Aletta (mošomi wa ka lapeng) mo Klerksdorp mo profenseng ya ...more