Umkhiqizo Westhelo i-Dragon Fruit

© Florentino Floro

I-Dragon fruit sthelo isibizwa bona yi-pitaya, eyi-cactus egibelako, nethuthumba ebusuku.Itjalwa eemfundeni ezithrophikhali kanye nalezo ezi-sub throphikhali ephasini, ukutjalwa kwesthelwesi sele kungezeleleka eSewula Africa, esele ithome ibubulo elikhulako lokuthumela iinthelo ezinepilwezi eenarheni zangaphandle.

Ukukhiqizwa Kwesthelo i-Global Dragon Fruit

I-Dragon Fruit enengi ikhiqizwa eenarheni ze-Northen Hemisphere. Ukutjho bona isthelo i-dragon fruit yeSewula Africa sikhona lokha nasingekho eemarageni ze-Europe kanye ne-US.

I-Dragon fruit ikhiqizwa ngomncopho wokwenza inzuzo enarheni ye-Vietnam, Malaysia, Thailand, Taiwan, Sri Lanka, China kanye ne-Israel, itjalwa godu eenarheni ze-Central America (Mexico, Colombia, Ecuador, Guatemala). I-Vietnam ikhiqiza i-(95%) yesthelo esinombala opinki ngaphakathi lokha enarheni yange Ecuador kanye ne-Colombia bagcile ekukhiqizeni umhlobo oneskhumba esisarulana esisudu, esimhlophe ngaphakathi.

I-Vietnam ilandelwa yi-Thailand kanye ne-Israel, ekubakhiqizi abakhamba phambili besthelo i-dragon fruit, ebakhiqiza amatani adlula i-600 000 qobe mnyaka.

Ubunengi besthelo somkhiqizo we-dragon fruit sidliwa e-Asia, khulukhulu ma-China abathengi abakhamba phambili besthelwesi, ngebanga lokobana bakholelwa ekutheni siletha itjhudu ngebanga lebizo laso, umakhiwo waso kanye nombalaso. Ubunengi be-dragon fruit busetjenziselwa ukwenza imikhiqizo engenisa inzuzo.

Iindawo Ezikhiqiza Isthelo se-Dragon Fruit eSewula Africa

I-Sewula Africa ngebenga lokobana inetlayimedi efuthumeleko yenza bona isthelwesi sibe sihle, ngebanga lokobana sithanda amazinga womtjhiso ahlangana kwe-21°C - 29°C, kodwana itlhogwa kobana ithelelelwe ngamanzi ahlangana kwe-650 mm kanye ne-1 200 nanyana ithole amanzi abuya ezulwini angako. Isthelo se-dragon fruit siyazwela lokha nasitjhiswa yilanga khulu nanyana sithola umbethe. Isthelo se-dragon fruit sikhula kuhle kutlayimedi lapha ama-avocado, amabhanana kanye namantongomani womhlobo we-macadamia zitjalwa khona lapha kunesistimu yomkhiqizo yesthelwesi. Kungasetjenziswa izindlu zokupaka iinthelwezi kanye nenthuthi begodu ukusivuna akudluli.

Isthelo se-dragon fruit sitjalwa esifundeni setlhagu yeNatal Midlands’s esifundeni saKwaZulu-Natal, kanye nendaweni ye-Nelspruit ukuya eTsaneen, Eastern Cape kanye nesifundeni se-Western Cape. Isimu ekulu yenthelo ze-dragon fruit eSewula Africa kanye nendaweni ezizombeleze i-Dendron kanye ne-Louis Trichardt esifundeni seLimpopo.

Ngokuya ngokuya - Max van Heerden we-Dragon Fruit South Africa (DFSA), umkhiqizo westhelo se-dragon fruit eSewula Africa awukabi ukuba mnengi, kusakhiqizwa amatani ayi-6 000 qobe nyaka (2019). Omnengi wawo umkhiqizo lo, uthuthelwa eenarheni zangaphandle ngesphaphamtjhini, bese kusala amakhreyidi ambalwa athengiselwa abathengi benarha le. Nanyana kunjalo, umkhiqizo okhiqizwa ngomncopho wokwenza inzuzo westhelo i-dragon fruit, kulindelwe kobana ukhule khulu hlangana komnyaka ka-2019 kanye newaka-2021 ngebanga lokobana sele sitjalwe ngobunengi isthelwesi.

I-Sewula Africa irhweba ngesthelwesi khulu nenarha ye-Europe lapha isisa khona, kodwana bayasithumela nangenarheni i-Far East kanye nenarheni ye-USA umkhiqizo nawandako.

Iskhathi Sonyaka Sokukhiqiza Iinthelo ze-Dragon Fruit

I-Dragon fruit ivunwa eSewula Africa ukusukela ngoSinyikhaba ukuya kuNtaka. Lokha isthelo se-dragon fruit nasisesesincani, sikhiqiza kusukela ngoTjhirhweni ukuya kuNtaka, kodwana lokha istjalo nasele sisidala sikhiqiza iinthelo iskhathi eside. 

Isthelo se-dragon fruit sesifunda sange-Western Cape kanye nesifundeni seMpumalanga, zithela ngenyanga kaMrhayili kanye neyakaMgwengweni, kodwana isikhathi sonyaka sokukhiqiza iinthelo ze-dragon fruit.

Translated by Busisiwe Prudance Skhosana