Dzina
Musese (Schotia brachypetala)Tshivhumbeo
Uyu ndi muri ure na murunzi wo monaho, futhi wo hula lwo linganelaho. tshiǹwe tshifhinga tsinde ḽa muri ḽi a lala fhasi. Uya lapfa u swika kha 22m fhedzi ha wo ḓowelea u lapfa wa guma kha 11-16m. makwati awo ndi maseṱha na vhusumbusumbu nga muvhala. maṱari a vha a mahulwane a tshi swika maṋa kana rathi fhethu huthihi. Fhethu vhupo ho dudelaho hu sina ho khuli hu ita uri Musese u dzula wo takala u mudala fhedzi ha wa wisa maṱari Vhuria na Tshifhefho.Maluvha na Mitshelo
Maluvha a wo a vha a matswukutswuku e manzhi, o mela kha khuni kana matavhi awo nga khalaǹwaha ya Luṱavula u bva nga ǹwedzi wa Ṱhangule u swika kha wa Ḽara. U pupumisa wa musese a hu fani. Zwi tshi khou itiswa nga u anḓadzwa ha muvuvha nga zwiṋoṋi nga tshetsho tshifhinga. Mutshelo wa Musese uvha wo oma u wa muvhala wa ṱaḓa. mutshelo wa musese u vhibva ubva nga Tshilimo u swika Tshifhefho.Mushumo wa Muri
U kunga zwiṋoṋi, phuka na zwikhokhonono musi wo pupumisa. zwiṋoṋ, ṋotshi na zwikhokhonono zwi ḽa khawo zwo kungwa nga maluvha. ṱhoho dzi ḽa maluvha, mapfeṋa a ḽa mbeu, zwiṋoṋi zwi ḽa mbeu na maṱari, tshugulu I ḽa makwati. Makwati a musese aya thusa kha tshiungulela na babalasi. Makwati na midzi zwi a shumiswa u khwaṱhisa muvhili na u kunakisa malofha, u alafha malwadze a mbilu na u thivhela u shuluwa.Mbeu dza musese dzi a ḽiwa musi dzo gotshiwa. Makwati a ya shuma sa tshandukisa muvhala wa vha mutswuku. Bulannga ndi ḽa thengo khulu zwi tshi ḓa kha fanitshara. Musese uya thusa na kha ita dzigariki dzo khwaṱhaho ngauri au hwali mutshenzhe.