Vhuthada ha Tsukanyo Vhune Havha uri ho Doweleya
U tshuluwa, u ṱanza, u farea malani matoko ane avha uri o oma, upfa uvhavha thumbuni, musi nguluvhe dzi sa khou takalela uḽa zwiḽiwa kana wa wana dzi sa khou hula dzi sa khwaṱhi. Hezwi zwoṱhe ndi tsumbo ya uri nguluvhe ina vhuthada ha tsukanyo.
Vhuṱungu kha Thumbu
©National Pork Board, USA
Vhuṱungu kha thumbu vhu nga vhangiwa nga ulcer ya thumbuni, usa dzulisea ha zwithu thumbuni, u farea thumbuni na manwe malwadze ane anga African swine. Tsumbo hu vha ho katelwa uri dzi dzula dzi tshi khou ḓi kweta,moaning, u gungula kana u sokou ṱavha mukosi.
U lafhaU lafha vhuṱungu ha thumbuni, rabulasi u fanela u kona u ḓivha tshivhangi tsha vhuṱungu a kona u lafha zwenezwo.
Ulcers ya Thumbuni
Tsumbo dza hone hu vha ho katelwa u dzula i tshi khou ṱanza, vhuṱungu ha thumbuni kana matoko ane avha na muvhala wa buraweni yo dombilelaho hune zwa tou nga huna malofha. Nguluvhe dza tshinna ndi dzone dzine dza ṱangana na hovhu vhulwadze u fhira dza tshisadzi. Ulcer inga thoma nga zwivhangi zwo fhambananaho.
Uya nga ha article ine vha i tshi khou amba nga ha nguluvhe, Gastric Ulcers, zwiḽiwa zwine ya vha i tshi khou ḽa zwone zwi ya vha zwi sina protein, fibre kana zinc zwo linganelaho. Dzinwe nḓila, hunga vha ho ḓalesa ratio kana ratio ina wheat nnzhi nga maanḓa kana zwine zwa khwaṱhisa zwi songo ṱoliwaho. Kana nguluvhe dzi sa khou ḽa zwiḽiwa zwine wa vha uri zwina pfushi, hu tshi khou ṱahela vitamin E kana selenium.
Musi hu tshi ḓa kha zwiḽiwa zwa nga nnḓa, zwiḽiwa zwa hone zwi fanela uvha zwiṱuku kana wa wana uri zwo ḓalesa maḓi. U tshimbidza, tshifhinga tshilapfu i sa khou ḽa, u dzi ḽisa nga zwifhinga zwine zwa vha uri zwo fhambana na u sa vha hone ha maḓi zwi ya ḓisa hovhu vhuthada.
U lafhaUnga zwi kona nga ufha zwiḽiwa zwine zwa vha uri zwi na mutakalo, na ufha zwiḽiwa zwine zwa sa tou vha zwisekene. Vha South African Pork Producer’s Organisation (SAPPO) kha bugu ya vho ya u bveledza ṋama ya nguluvhe nguluvhe dza mbuyelo, vha tsivhudza vho rabulasi uri vha fanela u fha nguluvhe vho engedza 50% ya bran kha zwiḽiwa zwa dzo, u fana na mahatsi kana lucerne, vha dovha vha dzi ṱhavha nga potentiated sulphonamide (Trimethoprim).
U Ṱanza
Nguluvhe dzi nga thoma u ṱanza nga zwithu zwine zwa vha uri zwo fhambana, zwinwe zwivhangi zwi vha zwi zwa ndeme u fhira zwinwe. Sa tsumbo dzi nga vha dzi na ulcer ya thumbuni, dzi tshi khou lwala, kana dzo ḽa tshinwe tshithu tshine tsha vha ri tshina vhuṱungu kana dangani ho tou dinalea kana huna zwine dza khou tambula ngazwo thumbuni kana u sa ḽa zwithu zwine wa vha na mutakalo.
U lafhaU lafha nga zwithu zwine zwa vha zwavhuḓi zwi nga shuma lwa tshifhinga tshilapfu nga u thusa u thivhela u ṱanza. Hu fanela u ṱhogomela u thivhela uri dzi si ḽe mulimo. Zwiḽiwa zwa dzo zwi fanela uvha zwi sina muṋo uri dzi sa wane mulimo kha muṋo.
Tshivhangi tsha u ṱanza tshi ya kona u thivhelwa arali u sina vhutanzi u fanela u kwama vhaḓivhi. Vha American Minim Pig Association vha tsivhudza vho rabulasi uri vha fanela u sa fha nguluvhe zwiḽiwa lwa awara dza rathi nga murahu ha musi yo ṱanza uri thumbu i kone u awela vha fhungudza na kunwele kwa maḓi ya nwa bigiri i songo ḓala nga murahu ha musi yo guma u ṱanza nga murahu ha awara yo ṱanza.
Maḓi ane adzula a henefho afanela u vhuyedzedzwa arali yo fhedza awara dza rathi i sa khou ṱanza. Zwiḽiwa zwi fanela u iswa nga zwiṱuku wo thoma nga zwiḽiwa zwine a zwo ngo to khwaṱha lwa vhege nguluvhe isathu humela kha tshifhinga tshayo tsho teaho.
Translated by Khalirendwe Nekhavhambe