Muholo, u Dura na Mbuyelo kha Bulasi

© Marinda Louw

Musi u tshi khou thoma zwa u fuwa kana arali wo no thoma, rabulasi u fanela u pfesesa u dura ha zwine zwa kwama masheleni. Muhumbulo muhulwane wa zwa vhubulasi, na hone nntha ha zwothe hu fanela u vha na mbuyelo.
Zwithu zwihulwane zwine zwa fanela u sedziwa ndi mbuyelo ya tshelede ya gross, u dura ha u bveledza, gross margin, net income na tshelede yothe ya bulasini.

Tshelede ya Gross Bulasini

©Marinda Louw
Gross income ndi vhundeme ha zwine zwa vhuya kha bulasi. U zwi vhalela nga u engedza zwithu zwine zwa farea (ndi masaga mangana a mugayo ane avha uri o bveledzwa, sa tsumbo) na mutengo wa tshibveledza (R/ton). Gross income lwa nwaha ho vhalelwa zwimela zwothe, kana zwifuwo, zwine zwa bveledzwa kha khalanwaha nga nwaha.

U Dura ha u Bveledza

Hunwe u dura hune ha vha na mbuyelo kha tshelede ine ya dzhena zwi ya kona u langiwa, ngeno zwinwe zwi tshi khou konda. Sa tsumbo vhafuwi vha nga si dzulelele u kona u langa mutengo une vha u wana kha zwi bveledzwa zwavho, zwine zwa vha khwine ndi u fhungudza u dura ha zwibveledzwa, u dura ha zwibveledzwa zwiya kona u wela kha zwithu zwa u tshifhinganyana na zwa tshifhinga tshothe.
U dura ha zwithu zwa tshifhinganyana
Hewi ndi zwithu zwine zwa dura lwa tshifhinganyana u fana na mbeu, mapfura, lubricants, manyoro, vha shumi (miholo), mudagasi, madi a u sheledza, mishonga ya u fafadzela na ya zwikhokhonono na zwithu zwa u pakela.
Mutengo wa tshothe
Ndi zwithu zwine zwa dzula zwo tou ralo hu sina ndavha uri bulasi ndi lingafhani. Sa tsmbo ndi u dura ha musi hu tshi khou rengiwa mitshini (tsumbo matiraka), vhashumi vha tshothe (miholo) na u badela rennde. Ubva nga lto la vhalangi, zwithu zwine zwa dzula zwo tou ralo zwi ya kondisela mbuyelo nahone zwi fanela u langiwa nga vhuronwane. U fhungudziwa kha zwithu zwine zwa dzula zwo tou ralo, u sa khou kwama u bvelela, zwi ya engedza mbuyelo.

Gross Margin

Ndi tshi shumiswa tshine tsha sedza u shuma ha gross margin. Uri u kone u i vhalela zwavhudi ndi u kona u bvisa u dura ha zwithu zwine zwa nga (mbeu, zwiliwa, mapfura na zwinwe) zwine zwa vha zwi tshi khou bva kha tshelede ya gross. Arali ha vha na tshimela tshine tsha vha tsh tshi khu dzhenisa tshelede ya gross margin (sa tsmbo mavhele na sunflower) hu fanela u tavhiwa zwimela hezwo zwi zwinzhi.

Mbuyelo ya Zwirengiswa

©Marinda Louw
Hafha hu vha hu tshi khou ambiwa tshelede ine ya vha i tshi khou dzhena kha bulasi-ndi muholo nga murahu ha musi ho no bviswa zwine zwa vha na mushumo.
Musi u tshi khou vhalela mbuyelo ya tshelede, u dura ha zwithu zwa tshifhinga nyana kana zwa tshothe na zwinwe vho (u dura ha zwithu zwothe kha bulasi) hezwo zwi fanela u sedziwa.

Tshelede ya Bulasi Lothe

©Marinda Louw
Tshelede ya net ya bulasini i fanela u vhalelwa nga ndila mbili: tsha u thoma, nga u tanganisa gross margin kha zwothe zwo tavhiwa bulasini (sa tsumbo gross margin ya mavhele na ya sunflower) wa kona u bvisa tshelede ya zwithu zwa tshifhinga tshothe.
Zwinwe zwine zwa nga shuma, nga u kona u humbulela mbuyelo na u zwi tanganisa. Zwine zwa vha zwo sala hu vha hu mbuyelo ya bulasi lothe.
Tshelede ine ya vha yo sala yothe bulasini i vha i tshelede ine ya vha yabulasi ndi yone ine ya vha uri iya khwathisa bindu na u sumbedza uri huna tshelede nngafhani ine ya nga kona u vala zwithu zwothe zwa muta, muthelo na u kona u vusuludza bulasi, u fana na u renga fhethu hune ha vha huhulwane kana hune wa nga kona u rennda hone huhulwane.

Translated by Khalirendwe Nekhavhambe