Mopane Tree
Mopani

© Shem Compion

Dzina

Mopani (Colophospermum mopane)

Tshivhumbeo

Hoyu muri u ḓivheswa nga maṱari a hone o vhumbeaho sa tshisusu, musi hu khalaǹwaha ya Tshifhefho aya shanduka muvhala, avha mivhala yo fhambananaho yo nakelelaho. Mivhala iyo I langwa nga fhethu vhupo. Kanzhi muri wa Mopani uvha una matsinde mavhili o olaho V atshi yela matungo. Makwati a muri ndi muvhala museṱha. miǹwe ya miMopani iya lapfa u swika kha 25m kharali yo wana mavu ano anḓa muri.

Maluvha na Mitshelo

Maluvha a muMopani a vha a muvhala mudala na ṱaḓa. ṱari ḽa muri ḽo barara nahone ḽi nga tshisusu wo ḽi sedza, ḽa dovha ḽanga ḽi na zwipundu zwiṱuku khaḽo. ḽo vhumbea sa tswio dza muthu. Mopani u pupumisa maluvha u bva nga Nyendavhusiku u swika nga ǹwedzi wa Phando. Mutshelo u vhonala u bva nga Lambai u swika nga Fulwi.

Mushumo wa Muri

Khuni dza Mopani dzi dugisa mulilo wavhuḓi usa lengiho musi wo vhasiwa.

Ngudo

Mopani asi muri uno ḽiwa nga mutshenzhe utshi kha ḓi tshila kana u saathu u remiwa. U dovha hafhu wa ḽiwa nga mashonzha ane VhaVenda vha funa nga maanḓa ua hamula vha a omisa, vha konaha u a ḽa sa tshisevho tsha nṱhesa tshi re na fushi nnzhi nnzhi. Mashonzha a bva kha zwivhungu zwi no fhedza zwo vha zwisusu. A batiwa a hamuliwa, lukanda lwa hone lu vha lu tshi ṱhavha.

I wanala fhii?

U wanalesa Afrika Tshipembe, Botswana na Namibia.