Meerkat

© Nigel Dennis

Dzina

Meerkat, suricate (Suricata suricatta)

Tshivhumbeo

Dzina ḽa tshi vhuru ḽine ḽa ri Meerkat ḽi vha ḽi tshi khou amba Yellow mongoose kana henetshi Suricate, ḽi tshi bva kha tshi Dutch zwine zwa vha zwi tshi khou amba kuḽele kwa vhusunzi. Iya vhonala tshifhinga tshinzhi yo ḓitika nga milenzhe yayo na nga mutshila, I tshi khou lavhelesa zwo I tingaho.
Muvhala wa hone wo ita buraweni ire na mabuse uyela kha siliva, ya vha na mutalo wo itaho mutsuku u khou yaho kha buraweni uya kha muṱana wayo. Maṱo o tingeledziwa. ṱhoho na mukulo vhulapfu hazwo ndi 250-310mm na mutshila wa 200-240mm. Tsha munna tshilemela 620-960 g. dza vha na mutshila une wa vha na muvhala kha luṱoswi. Milenzhe ya murahu yo sekena u fhira ya phanḓa. Ṱhoho yo vulea ya dovha ya vha tshipulumbu, na misipha yo no vhonala.

Kuḽele

Iḽa zwikhokhonono, zwipuka zwiṱuku,dzi geckos na dzi ṋowa zwine tsha tou zwi butukedza. Zwa zwisadzi zwine zwa vha zwo ḓi hwala na zwine zwa khou londota vhana ndi zwone zwine zwa zwima kana u pala zwiḽiwa u fhira dzoṱhe, uri ikone u vha na maanḓa. Ahuna u fhambana kha kuḽele kwadzo nga mbeu kana minwaha kha lugwada.

Kubebele

Zwa tshisadzi zwi ya kona u ḓi gudisa u beba nga khalanwaha nga hei nḓila, kha dzinwe a dzi tendi uri inwe ivhe muimana na inwe ire kha lugwada lunwe, ine ya vha yo ḓi hwala Iya kona u beba ṅwana u thoma kha muthihi u swika kha vhararu kha ṅwaha,nga zwifhinga zwa dzi mvula.
U beba ndi henefho kha ṅwedzi wa phando na ṱhafamuhwe.Lugwada lwoṱhe lu ya dzhenelela kha u huliswa ha vhana, musi mme na khotsi vho ya u pala zwiḽiwa, muthusi muthihi uya sala atshi thogomela vhana.

Maitele

Ndi phukha ine ya vhana vhuḓilangi. Ine nga lugwada lwayo uya wana dzi tshi swika 10 dzi tshilingana nga tshivhalo dza tshisadzi na dza tshinna. Dzi ya vhonala masiari, dza awela vhusiku hune dza dzula hone kana dzo tshuwisiwa.

Hune dza Wanala Hone

Iya wanala kha madzingu maṱuku. Kha ḽa Afrika Tshipembe dzoisesiwa thungo lwa westen ubva northwest, na vhukovhela ha free state uya kha dzi Karoo dzo ṱoḓa u swika na kappa na westwards uya Atlantic seaboard.