Dzi Mineral Dzine dza Toḓea kha Mbudzi

© Marinda Louw

Dzi Mineral dza Toḓea kha Mbudzi

Calcium (Ca) na phosphorus (P) dzi dzula kha marambo, mbudzi ya kona u zwiwana nga tshifhinga tsha ṱhoḓea yadzo. Calcium na phosphorus dzi ya shuma u khwaṱhisa marambo na maṋo kha nwana wa mbudzi ane akhou hula. Mafhi aya vha o ḓala Ca zwine zwa amba uri hezwi ya tsadzi i tshi khou fha nwana wayo mafhi ivha i tshi khou fha CA. Lucerne nayone yo ḓala nga calcium kana ya wanala kha zwinwe zwiḽiwa. Usa vha hone ha a Ca zwi nga ita uri na mafhi asa vhe hone kana uvha na u lwala kha ya tsadzi.
Calcium na phosphorus dzina vhushaka dzi fanela uvha hone kha ratio ya 2:1. I ya ṱoḓea uri hu hule dzi tissue na u mela ha marambo nahone ndi zwa ndeme uri i kone u wana maanḓa musi i tshi khou shenga. Dzi grin dzo ḓala nga CA na P.
Dzinwe dzi minerala sa selenium na copper, dzi ya ṱoḓea dzi songo tou ḓalesa. Copper (Cu) u itela tsukanyo na selenium i thusana na dzi cele na u tshidza vhana vho bebiwaho vha songo swika.
Zinc i vha hone kha u bveledzwa ha murundo wa ya munna na u thusa kha dzine dza sokou fhelelwa nga mavhudzi avha a si tsha hula, musi huna zwitzhili zwinzhi kha mulomo na mare ane avha atshi khou sokou bva, u oma ha marambo he atangana hone na usa shuma zwavhuḓi kha nzeo ya ya tshinna.
Usa vha hone kha iodine zwi nga vhonala nga usina ha thyroid na mukumba wo omaho.

U dzi fha dzi Vitamin na Mineral

Musi u tshi khou renga mbudzi ya mafhi, vhane vha shuma u ita zwiḽiwa vha ya kona u nwala zwine zwa vha uri zwi khou ṱoḓea kha dzi mineral na dzi Vitamin. Arali ya sa fhiwa zwiḽiwa unga kona u tou ifha mineral yo tou ralo uri i kone ufha pfushi ine ya khou ṱoḓea. Huna tshaka nnzhi dza dzi lick dzine dza vha dzo itelwa dzi nyimelo dzo fhambanaho na dzi khalanwaha. Vhunzhi ha dzi lick dzi vha dzina muṋo. Fhedzi zwi vha zwi tshi khou sumbedziwa uri mbudzi iḓo ḽa zwo linganaho uri i kone u swikela dzi minerala na dzi vitamin dzine ya khou ṱoḓa.
Zwine vha lafhi vha hana zwone: Nḓivho ndi ya zwa pfunzo na ufha vhathu vhuṱanzi azwi faneli u dzhiwa unga zwo ambiwa nga dokotela. Nḓivho hei ayo ngo ḓela uri ni litshe mishonga ya dokotela ni shumise hezwi.

Translated by Khalirendwe Nekhavhambe