Springhare
Xinjhengwe
Vito
Xinjhengwe [Pedetes capensis]
Manghenelo
Vito ra xihadyani lexi ra xinghezi ra xisa swinene hikuva rifana nara mpfundla kambe xona xihambana kule nawona. Kahle kahle xinjhengwe xitirhisiwa tani hiswakudya eka vanhu va ma-Afrika tani hileswi xifananisiwaka na mpfundla, xihlotiwa ngopfu xilaveriwa nyama ya xona.
Xivumbeko
Nhloko na mirhi wa xinjhengwe swipimiwe kuva ka 400 mm kasi ncila wuva 440 mm. Xinjhengwe xitika 3 kg naswona ixihadyana xiri xoxe lexi kotaka no tlula tlula. Xikandza xo koma na milenge yoleha yale ndzhaku, xilanguteka no hanya onge i Kangaroo. Xina tindleve tikulu na xikandla xofana na mpfundla. Miri waxona laha henhla wuna muhlovo wa xitshopani nyana kuya ka buraweni, cinnamon kume buraweni. Xitlhela xiva na ncila lowunga ntima le maheteleleni. Kasi laha khwirini muhlovo waxona wusuka ka orange kuya white. Rimbewu hinkwaro rilanguteka kufana.
Swakudya
Xinjhengwe xihanya hi byasi nakona xitsakela lebyi byinga rihlaza hikuva byitale mati naswakudya swo aka mirhi. Loko xifamba xitirhisa milenge hinkwayo kambe loko se xikume swakudya xitshama hansi himilenge yimbirhi xidya leswaku xitakota no tirhisa milenge yale mahlweni ku amukela swakudya.
Kutswalana
Xinjhengwe xitswala nkarhi wihi na wihi wa lembe naswona xitswala nwana wun'we endzhaku ko biha emirhini kuringana 77 wamasiku. Lexa xisati xitswala nwana un'we kanharhu hi lembe. Vana vakona vatswariwa vari na voya naswona vatswaleriwa enkeleni. Vana vakota kuvona no famba famba loko vahaku heta kutswariwa. Vana vakona va hanya hi masi lawa vamamaka eka mhani wavona kuringana 7 wamavhiki naswova vava varikarhi vatika 1.3 kg. Kufikelela masangu swihumelela loko vari na 8 wa tinhweti.
Mahanyelo
Himilenge ya xona leyo leha xikota kutsutsuma swinene kuva xipona kudlayiwa hivalala va xona, kufana na Rikhozi na Xinkankanka. Xirhandza kutshama eka mabyasi yo koma, misava ya sandi laha xicelaka nkele na minsinya yohangalaka.
Laha yikumekaka kona
Ehandle ka le mananga nandzhawu yo tlhuma, Xinjhengwe xikumeka hinkwako laha tikweni ra Afrika Dzonga ngopfu ngopfu eripaleni.
Swoswitiva
Xinjhengwe nkoka waxona ikuva swakudya eka vanhu va tiko ra Afrika. Leswi hiswona swiendlaka leswaku vanhu vaxi hlota loko varikarhi vahanya.
