Maendlelo Yale Mapurasini ku Sivela ku Yiviwa ka Swifuwo

© Louise Brodie
Ehandle ka kulandzelela nawu leswaku swita olovela maphorisa kuva va khoma naku pfalela makhamba ya swifuwo, va National Stock Theft Prevention Unit va nyika switsundzuxo leswi landzelaka laha van’wamapurasi vanga ti sirhelelaka hakona eka vugevenga lebyi:

Switirhisiwa Nkulu

©Eric Miller
Tiyisisa leswaku darata na gede swile ka xiyimo xa kahle kutani u thola munhu loyi angata rindza naku lulamisa darata loko swi laveka. Swo khandziyisa hiswona eka ti paddocks kumbe eka mapurasi lawa yangariki na vulawuri swifanele ku tshama swi khiyiwile kumbe kusivela kuyiviwa ka swifuwo hi makhamba naleswaku yanga tirhisi swona.

Veka Swifuwo Ekule na Patu ra Mani na Mani

©Eric Miller
Swifuwo leswi dyaka kumbe swivekiwaka kusuhi na mapatu ya mani na mani swile khombyeni swinene ro yiviwa, se kufanele ku endliwa tindlela tin’wana taku sirhelela swifuwo leswi. Thola murisi kuva a hlayisa swifuwo kumbe u vekela switirhisiwa leswingata kutivisa loko kutshuka kuri na matikhomelo yoka yanga tolovelekangi ya nlthambi lowu – hiku yiviwa ka swifuwo, tani hi xikombisol, swifuwo swita ringeta ku tsutsuma leswkua swiva ekule na valala.

Vana Kona

©Eric Miller
Loko u xava misava yintshwa, ringeta ku xava ekusuhi swinene na laha utshamaka kona leswaku swita olova kuva u tiva leswaku ku humelela yini eka misava ya wena.
Loko ungari kona swiendla leswaku purasi riva leri hlaselekaka.

Tlhogomela vanhu Lavanga Tivekiki

Tiyisisa leswaku u tiva vanhu hinkwavo lavanga le purasini kutani u tsala ehansi vanhu lava vhakaka. Unga pfumeleli leswaku kuva na vanhu lava jikajikaka kumbe kuva na vanhu lavangariki na ntirho leswaku vatshama eka purasi ra wena. Vanhu lavanga tivekiki lava nghenaka e purasini kumbe lava vhakelaka vatirhi vafanele ku kuma mpfumelelo loko vangase nghena.
Loko u thola vanhu vantshwa, kamba lomu vahumaka kona kumbe u tiva swin’wana hi vona. Lavisisa leswaku hikokwalaho ka yini va tshike mintirho leyi ava tirha eka yona kutani u lavisisa eka SAPS loko vangase tshama va khomiwa.

Kuma Vaaki vava eka Tlhelo ra Wena

©Eric Miller
Tivisa vanhu hinkwavo e purasini ra wena, kusukela eka vatirhi na vana vavona, leswaku vativonela eka ku byela vanhu vale handle vuxokoxoko bya leswi humelelaka e purasini kutani u endla leswaku vava eka tlhelo ra wena hikuva va rhangisa vuhlayiseki bya purasi, xikombiso hikuva u pfumelela leswaku swifuwo swa nwina swikatsana swidya endzhawini yin’we. Un’wana na un’wana u fanele ku veka tihlo eka leswinga humelelaka swoka swinga tolovelekangi leswinga vekaka vuhlayiseki bya vanhu hinkwavo e khombyeni endzeni ka purasi.

Unga endli Swilo hi Ndlela leyi Fanaka

Cinca cinca migingiriko yale purasini kusivela leswaku kungavi na loyi anga fambisaka mahungu yale purasini. Unga hlayeli swifuwo swa wena hinkarhi lowu fanaka masiku hinkwawo naswona u ringeta ku chayela eka tindlela to hambana hambana loko u kamba swifuwo swa wena.

Xalamuka

©Jacques Marais
Xalamuka u pfula matihlo, ngopfu ngopfu loko ku hume nweti lowu heleleke, hiku hela ka vhiki, emasunguleni kumbe mahelo ya nhweti, minkarhi ya makhisimusi kumbe minkarhi leyi u tivaka leswaku swifuwo swiyiviwa ngopfu.
Hatlisa u pota loko swifuwo swa wena swiyiviwa eka xiyenge lexi tirhanaka na swona loko vaxavi va madzovo na vaxavisi va swifuwo va endla migingiriko eka ndzhawu yan’wina kutani u hlayisa matsalwa lawa yangana vuxokoxoko bya lavanga xavaka swifuwo kusukela loko misungula ku burisana. Xiphemu lexi xi hlengeletiwile kusuka eka vuxokoxoko lebyi tisiweke hivaka National Stock Theft Forum.

Translated by Ike Ngobeni