Dikokwana-hloko tse Tswang Kantle

© Roger de la Harpe

Nakong e fetiling, dihwai di ka nna tsa se ke tsa tshwenyeha haholo ka dikokwana-hloko tse tswang ka ntle, tse kang dinta, dikokonyana tse nyane tse kang sekho, diboseleisi, matsetse le ditshintshi. Leha ho le jwalo, dikokwana-hloko tsena di ja madi a dinonyana mme ka ho etsa jwalo ha di bake mathata feela, empa di boetse di na le phello e mpe tabeng ya bophelo bo botle ba dinonyana, kgolo le tlhahiso ya lehe. Maemong a feteletseng, e ka ba ya lebisa lefung la dinonyana, haholo-holo ditsuonyana le dinonyana tse tsitsitseng di kotsing.


Dinonyana di atisa ho tshwaetswa ha di kopana le diphoofolo tse ding tse shwetsweng, tse kang ditweba kapa dinonyana tse ding, kapa disebediswa tse kang dikotlolo. Ka mekgwa e metle ya tlhahiso - moo dinonyana tse ngata di bolokilweng hammoho - dihwai di tlameha ho fadimeha ka ho kgetheha, kaha dikokwana-hloko di ka jala jwaloka kgobokanyo ya mollo.


Dihwai tse bolokang dimela kapa dinonyana tse kgokolotsang di lokela ho hlahloba kamehla dinonyana ho kgetholla mathata pele di tswa.

Dinta

Dinta tsa dinonyana ke mefuta-futa e kgethehileng, e fepa dinthong tsa letlalo kapa masiba, kahoo e ke ke ya tshwarella ho batho kapa diphoofolo. Leha ho le jwalo, di ntse di u loma, di siya matshwao a makgubedu, kahoo ho molemo ho apara diaparo tse sireletsang le ditlelafo ha u ntse u tshwara dinonyana bakeng sa disenyi ena.

Di shebahala jwang? Ho na le mefuta e sa tshwaneng, e nngwe le e nngwe e na le kgetho ya yona bakeng sa sebaka se itseng ho nonyana, ho tloha masibeng ho ya mapheong, mmeleng kapa hloohong.

Di tlwaelehile ka dimilimithara tse 2 ho ya ho tse 5, tse se nang mapheo, tse leshome le metso e meraro, di le setshehadi le tse fapaneng ho tloha ho bosehla bo bosweu ho ya ho bosootho ka mmala. Ditlolo kapa mahe a ka nna a ba mabenyane-a masweu mme a behwa ka dihlopha.

Dipontsho tsa Kgobokanyo?

Dinonyana tse nang le dithole di tla bonahala eka di kgabane ebile dia thothomela. Masiba a tsona a ka nna a senyeha mme a we mme a ke ke a phutholoha, a qhoqhwa a be a itshetlehe ka bowena ho batla thuso. Ho halefa ha letlalo ho ka fetoha tshwaetso ya baktheria ya bobedi.

Ditlhaselo tse matla di tla ba le tshusumetso e mpe ho matla a ho ikatisa a dinonyana tsa banna, tlhahiso ya lehe ho basadi le phaello ya boima ba ditsuonyana. E ka boela ya lebisa lefung la ditsuonyana haholo. (Bala ka ho eketsehileng ka dikokonyana tse nyane tse kang sekho, ditshintshi, matsetse le diboseleisi le tsamaiso ya dikokwana-hloko).

Translated by Bongani Matabane