Intsengo Yemacandza

© Chris Daly

Phambi kokutsenga tinkhukhu noma timfanelo tomsebenti, kubalulekile kutsi wati kuti utotsengisela bobani, nokutsi bafunani,bangentani kutfola noma kutsenga loku lokutsengisako. Kuyadzingeka kutsi utibandza Kanye nemigomo nemibandzela eta nalohlobo lebhizinisi. (fundza kahle ngomtsetfo walaningizimu Africa lana). Indlela encono kwetokulima kutsi utfole bantfu bakho, labatsenga phambi kokukhicita.
Tinkhukhu temacandza tikhicita emacandza ato (Loko sikubita sitsi, tinkhukhu temacandza) noma tsenga letinkhukhu lapho setikhicitab khona, kusuka viki lelishumi elinye nesiphohlongo, kuya kuviki leshumi elinye nesishiya galolunye, kodva kuya ngaleyo nkhukhu. Tinkhukhu tibitwa ngama (pullets) ngalesikhatsi titalwa, tize tilungele kukhicita emacandza. Kuncono kutsenga letinkhukhu tiseti ncane futsi mangabe indzawo yato iyinkhulu, ngoba akukho lula kutsengisa letinkhukhu ngoba tidzinga imifino nemisoco kute tikhicite kahle emacandza lakhuluphele, lamahle futsi lasesimeni lesihle kakhulu. Inzawo lapho tinkhukhu tikhicitela khona kumele ihlanteke kute igweme tifo nemagciwane.
Kuya ngetinkhukhu kutsi tidla kanjani futsi simo setulu sime njani, kodva inkhukhu yemacandza kufanele ikhicite noma yikanye ngelanga. Tinkhukhu letikhulile temacandza tikhicita lambalwa ngelanga, mangabe simo setulu sisihle kubalele, kantsi tikhicita kancane mangabe kubandza.
Emacandza acale abe mancane kodva akhule kancane kancane sikali sawo, inombolo nesimo semacandza lakhicitwako aya ngoku khuphuka emkhatsini kwe sikhatsi sokukhicita, bese tinkhukhu tiyema kukhicita. Balimi labancane noma labasa fufuta, labatsenga tinkhukhu letincane letingadli kahle, komele bamele sikhatsi lesinye futsi sekukhicita. Esikhatsini lapho kubanzima khona kutsi tinkhukhu tikhicite, kuncono kutsi titsengiswe, ikakhulu masekusikhatsi lesingangama shumi lasitfupha nesiphohlongo tikhicita.

Tinhlobo Tokutsengisa

Bakhiciti bemacandza bangatsengisa emacandza emafamini abo, bangahambha bangena etindlini, bamise emagogogo noma etitolo. Kutitsengisela kungasita kutfutfukisa umnotfo wakho, uma inendlela yokutsengisa, kodva loko kutsatsa sonkhe sikhatsi sakho utitfole ungasanaso sikhatsi sokubuka kutsi simo sokukhicita sihamba njani, futsi mangabe indzawo yakho yokusebenta imatasatasa Kanye nokukhicita. Kuhambisa emacandza, kuwa pakisha noku khangisa kungahle kubite imali lenkhulu. Batsengisi bangasebentisa batsengisi labatsite kutsi bacokelele lamacandza bawa tsengise etitolo letise mphakatsini. Kuma (wholesalers)(retailers) Kanye netindzawo tokudlela. Laba cokeleli bemacandza bangaba batsengisi, bakhiciti labatimele, bapakishi, noma basebenta ngokutfutsetela emacandza.
Kungaba umbono lomuhle kucala ibhizinisi yoku pakisha nokwenta wonkhe lomsebenti wemacandza emuva kokutsi akhicitwe endzaweni lapho khona kunebakhiciti bemacandza. Lokungakusita kakhulu lana kutsi wakhe budlelwane nabanye bakhiciti, ngoba kundlondlobala kwebhizinisi kuku labo labasebentisa loko lokukhicitwako kwendlula labo labaphetse.

Emacandza Lasesimeni Lesihle

©Chris Daly
Batsengisi batoba netindlela tabo,noma indlela yokusebenta labayinconotako, kubuka toku pakisha,simo semacandza Kanye futsi netifo nemagciwane. Kantsi futsi akubalulekanga sikali semacandza noma simo sawo, labanye batsengi banconota emacandza lanelingaphandle lelitsite noma umthwishi lotsite ngombala. Akekho longatsengisa emacandza la eSouth Africa angati ngomtsetfo. (fundza kabanti ngemtsetfo nokugcina simo semacandza).

Kukhuphulwa Kwezinga

Betekulima banga khuphula lizinga labo,bangatsengisa emacandza labilisiwe noma lamanti. Lizinga lingaphindze liphakame ngetokupakisha futsi ngetokukhangisa, kuze ihluke kwamanye.

Translated by Thandokuhle Motha