Kgoro Tše Di Aroganego
Ka ngwaga wa 1550 Malandela, kgoši ya go ba le balatedi ba bannyane, o be a dula mo maotong a mmoto wa dipanka tša borwa tša amandawe tša noka ya Umhlatuze pele ga ge e tsena molapo wa nkwaleni.
O be a na le bašemane ba babedi, Qwabe le Zulu, bao, go ya ka setšo sa polelo, ba be ba ngangišana ka mehla, ka fao Malandela o ile a romela Qwabe go ya go dula mo fase ga noka, kgauswi Empangeni ya lehono, gomme Zulu yena o rometšwe go leboa mo seleteng sa noka ya White Umfolozi.
Mafelelong, bobedi bja bona ba aroganya go ditšhaba tše pedi, gomme ba ile ba tumiša ka go kgaogana, (ukukhonza) go kgoši Mthethwa, yo e bego a na le maatla ka mo seleteng.
Dingiswayo of Mthethwa
Go ya mafelelong a ngwagakgolo wa 18 Dingiswayo o bile kgoši ya Mthethwa. Bjalo ka lesogana, o be o a swanetše go šireletša bophelo bja gagwe, bjalo ka ge tatagwe o be a beleala gore o be a rulaganya ditiragatšo ya go mo wiša setulong. Dingiswayo o be a etela seleteng seo lehono se tsebjago bjalo ka KwaZulu-Natal.
Mo maetong a gagwe, pono ya gagwe e ile ya katološwa gomme o ile a tsebišwa go kgwebišano, yeo e be go e gola ka pela mo lefelong la Portuguese port ya Delagoa Bay, ge a ekwa ka ga lehu la tatagwe, o ile a boela go horseback, a swee sethunya, go tšea boetapele bja Mthethwa.
Dingiswayo e be e le moetapele yo bohlale ebile a na le maatla yo a bego a tsena gore phadišano ya naga le methopo ya tlhago e be e ba boima le bokgoni bja go buša kgwebišano le Bapotokisi bo tla tliša mehola ya godimo. Ka go realo o bone gore go aga Sešole sa Mthethwa le balatedi ba gagwe go be go le bohlokwa kudu. Go fihla mafelelong a beilwe dikarolo ka go tsebagatšwa ka lenaneo le tee la mmušo go beakantšwego dihlopha tšeo di bego di mo ruriša, le go mona bao bego a ba fenya.
Translated by Lebogang Sewela