Tlhokomelo ya Maphelo a Dikolobe

©Glenneis Kriel

Motheo wa taolo ya maphelo ke go hlaola mathata le malwetši pele ga ge di tšwa taolong. Go dira bjalo, balemirui ba swanetše go hlaola magareng ga maitshwaro a ka mehla le tše di sa tlwaelegago le dika tša maphelo. Mo ke dika tše dingwe tša go elwa hloko:

Dibopiwa tša Setšhaba

©Glenneis Kriel

Dikolobe ke diphoofolo tša go hlalefa ka setšhabeng. Ka fase ga mabaka a a tlwaelegilego, di tla tlala ka go raloka, go nyaka go tseba kudu le go šoma bjalo ka karolo ya sehlopha. Di tla bontšha kgahlego ge motho yo mongwe a tsena ka lefelong la tšweletšo gomme le go arabela lešata ka go lebelela go lebana le modumo. Ge di lwala, ba ka tšwa ka sehlophang, go ba go fokola le go tloga ka lenaneng. Gape di ka ganwa ke dikolobe tše dingwe, tšeo di ka feletšago ka go fetoša paterone ya go robala.

Mosepelo

©Glenneis Kriel

Dikolobe di swanetše go sepela gabonolo. Dikolobe go ikgaogantšha swana go tšwa sehlopheng kamoka, tlhokego ya go tšwetša pele le mafolofolo, go sepela bothata, bothata bja go emelela goba dikolobe di felele fela lebatong, ke dika tša gore selo se sengwe se phošagetše.

Ditsebe, Mahlo le ka Nkong

Sefahlego se swanetše go hlweka go sa be le go dutla go tšwa ka mahlong. Mahlo a go galoga, ditsebe tša go lekelela go lebelela fase gomme di ka laetša gore kolobe e ikutlwa e fokola. Go tšwa ga meetsana ka ditselaneng tša nko di swanetše go ba mmala wa seetša le go sa be lefifi, maladu goba bomadi.

Mekgopha

Mokgopha o swanetše go ba wa go phatsima le go bonala o le bophelo bjo botse. O be boso le dikolobe tša mebala ka kakaretšo di na le meriri ye mekoto, mola diphedi tše tšhweu tša sebjalebjale di na le moriri o mo nnyane wa go robala. Meriri ye e emego, meriri ya go galoga le go ba le mabala a magogo ke ditaetšo ka moka gore selo se sengwe se phošagetše.

Letlalo

©National Pork Board and the Pork Checkoff, Des Moines, IA, USA

Letlalo le swanetše go hlweka go sa be le dikgobalo, magogo, mabala a go hloka mebala, dintho goba go nona. Go ya ka lekwalo la Saete ya Dikolobe go Recognising disease on the farm, go ba botala bja leratadima ye feteletšego di ka amanantšhwa le dipheteletšo, mpholo ka mading wa go go fetelela wa go dira ke twatši, go ruruga ga letswele, go ruruga ga popelo, nyumonia ye e feteletšego le malwetši a mangwe a go fapana. Ka dikolobeng tša letlalo la mmala o mošweu go ga khubedu ga letlalo gape e ka ba taetšo ya malwetši goba phetetšo.

Kelo ya go hema

Kolobe e tla hema ga nnyane ga nnyane le gabonolo. Kelo ya go hema ye e tlwaelegilego ya kolobe e theilwe godimo ga mengwaga ya yona: Ye e sa tšwago go tswalwa ya bophelo bjo bo botse e ka bago 50 go ya go 60 ya go hema ka motsotso, kelo ya yeo e fetšago go tlogedišwa letswele e bogareng bja 25 go ya 40 ya go hema ka motsotso gomme dikolobe tše kgolo di ka bago 13 go ya go 18 ya go hema ka motsotso.

Morethetho wa pelo

Morethetho wa pelo wa tlwaelo wa kolobe ya go gola ke 65 go ya go 80 ya merethetho ka motsotso le ka fase ga 180 ya merethetho go tše sa tšwago go tswalwa.

Themphereitšha ya mmele

Themphereitšha ya tlwaelo ya kolobe e ka ba magareng ga 38,5 go ya go 39 ya Dikgato tša Selsias. Kolobe ya dithempheretšha tša ka godimo ga 41 ya dikgati Selsias goba ka fase ga dikgato tše 37 Selsias e fa e lwala kudu. Selo se sengwe se phošagetše ge e le gore kolobe e a roromela.

Kganyogo ya Dijo

Selo se sengwe se phošagetše ge e le gore kolobe e lahlegelwa ke kgahlego ka dijong.

Mantle

Moroto o swanetše go ba mmala wa serolane go ya go meetse. Serolane sa leswiswi, moroto wa maladu goba go ba le madi ke ye e sa tlwaelegago. Kolobe ye e emišitšego go rota e lwalela lehu.
Boloko bo swanetše go tiiya go swana le ba kgomo. Go bipela, go ba meetsana go ya maminana goba go tšhologa ga madi sa ge ga tlwaelega.

Go ela ga Maswi

Go swanetše go be le maswi a lekanetšego kolobjana ye nngwe le ye nngwe, ka mantšu a mangwe, kolobjana e swanetše go ba ye sediko e thakgetše. Selo se sengwe se phošagetše ge mokaka wa tshadi o tiile le go ruruga, ge e le gore ga e tšweletše maswi a lekanego goba maswi fela goba go na le mahu a dikolobjana.

Monkgo

Šomiša sekwi sa gago sa monkgo go hlaola mathata, go swana le go se tsenye gabotse, maemo a godimo a digase goba maemo a godimo goba a fase a monola, furu ye mpe le ge e ka ba diphoofolo tše hwilego. Seo se sa iketlago ka batho ga se a iketla ka dikolobe.

Translated by Lawrence Ndou