Ostrich
Mpšhe

© Peter Delaney
Ostrich.

Ponalo

Mpšhe (struthio camelus) ke leloko la sehlopha sa dinonyana e tsebjago bjalo ka go kgone go fofa, tše di senago lerapo la lešetla mo kgareng. Go 8,600 ya mehuta ya dinonyana tše di lego gona lehono, mpšhe ke ye kgolo go tšona ka moka. E eme ka maoto a ma telele ao a sa apešwago, mpše e ne molala wo mošweu wa go kobama. Mmele wa serota sa mogogonope o apešitšwe ka digašwa tše diso le mafego le mosela ke tše tšhweu mo dintlheng. Tša ditshadi ke tše tsothwa le bošweu. Dononyana tše kgolo kudu tše, tše ka dinako tše dingwe di ka fihlago botelele bja dimilimetara tše 2.6 le boima bja dikilograma tše 135, di šitwa go fofa, eupša di kitima ka lebelo le legolo.

Dijo

Dimpšhe gantšhi ke baji ba dimela, gomme di ja bjannye, meetsaan a dienywa tše nnyane le dipeu gape di ja le dikhunkhwane. Di metša le maswika a ma ntshi a ma nnyane ao a thušago ka go šila dijo tša gi tia ka dikalenang le go thuša ka tšhilo ya dijo.

Tswalo

Dimpšhe ka tlwaelo di ya mosemeng bophelo ka moka, gomme di abelana mošomo wa go elamela mae. Dimpšhe di bopa sehlopha tša goba gabedi ka bong ka seemo sa go thatafala kudu. Megogope ye e bušago sebaka e phadišana ka mehlape ye 3 go ya go 5 ya ditshadi. Go ya mosemeng go diriwa ka dipontšho tsa go dira modumo wa dinoga le ka go bina. Ge setše di arogane ka dihlopha tša go ya mosemeng, dimpše dibakeng dingwe di šomiša dihlaga tša bodulo go beya mae a go tloga go 14 go ya go 60. Sehlaga ke molete a go fatiwa fase mo go bulegilego ka go lekana leoto le tee goba a mabedi go ya fase. Palogare ya lee ke noko tše 6 ka botelele le noko tše 5 ka bophara ka boima bjo ko bago diponto tše 3, a go phadima le go ba bošweu ka mmala. Mae a tšeya ka boripana matšatši a ka bago 35 go ya go 40 gore a thuthuše. Mogogonope wo o nago le le mafofa a maso, o elamela mae bošego, gomme tshadi yam mala wa mmala wa go fifala le bosothwa ye e beelago mae a ka bago 20 e a elamela mosegare. Ka tsela ye go ba boima go bona sehlaga. Ge e tšhošitšwe mola e dutše godimo ga sehlaga, seo e lego molete wo bulegilego ka mabung, tshadi e gatelela molala wa yona o mo telele ya o patlamiša fase mabung, go iswantšha le lefelo. Dimpše go ya ka moo go dumelwago eupša go se bjalo, a di tsetšhe hlogo ka mohlabeng. Ge tše nnyane di thuthušwa, gantšhi ke mogogonope wo letago mofotwana go fihlela a gola a kgona go iphepa.

Dimpšhe tše di ruilwego

Dimpšhe di nyakile di fela ka moka ka ngwagakgolo wa 18 la lebaka la go tsomelwa mafofa. Ka bogare bja ngwagakgolo wa 19, ka mabaka a otlologilego a mahlahlo a thuo ya dimpšhe, di ile tša ata ka boagi bja tsona. Tšhutišo ya ya phetogo go tše ruilwego di dirile gore go hlomolwe mafofa go tšona, gona le gore di tsumiwe. Dimpše di atlegile ka go ruiwa, gomme di ruiwa lefaseng ka bophara, kudu kudu ka Aforika Borwa, ka lebaka la nama, mafofa le letlalo. Letlalo le a omišwa e be le sepela ka mokgwa wa go le fetolela go leo le tla go kgontšha bašomiši go le šomiša go dira dieta tša butsu le mokotla.

Mafelo a bodulo

Bontšhi bja dimpše tša naga naga di hwetšwa ka diripana tša dihlopha ka Bodikela, Bohlabela, le Aforika Borwa ka bontšhi bja tsona bo phelago ka mafelong a šireleditšwego a diphoofolo tša naga ka Bohlabela bja kontinente. Di fetogetše go ba badudi ba mafelong a komelelo gomme di kgona go phologa tlhokišomeetse ya go ya go dikgato tša diphesente tše 25.