Mohlako wa Taola ya Tlhago ya Disenyi

© Marinda Louw

Go na le ditšweletšwa tša kgwebo tša go swana le oli ya neem le sesepe sa dikhunkhwane tšeo di lego gona go šomišwa, eupša mehlaka ye mengwe ya go dirwa ka gae e ka thuša go raka dikhunkhwane.

Sefothedi sa Konofole

Sefothedi sa konofole se bolaya dikhunkhwane tše ntši. Sega diripana tše tharo tše kgolo tša konofole e be o di tswakanya ka gare ga litara e tee ya meetse a go bela le mahwana a mabedi a teye a tše pedi tša parafene ya seedi - e thuša go kopanya motswako mo matlakaleng. O e inele matšatši a mabedi; o tswakanye dilitara tše 10 tša meetse e be o gašetša mo dibjalong.

Sefothedi sa Pherefere le sa Konofole

Sega diripana tše tharo tše kgolo tša konofole e be o pšhatla ditšhilisi tše hlano. O di hlakanye ka gare litara e tee ya meets a go bela le mahwana a mabedi a teye a ga seela sa parafini. O e inele matšatši a mabedi; o tswakanye dilitara tše 10 tša meetse e be o gašetša mo dibjalong. Sefothedi sa pherefere le sa konofole di bolaya dikhunkhwane tše ntši.

Sefothedi sa Stinging Nettle

Kgetha stinging nettles tše dingwe, ka mokotlaneng wa go tlala, eupša o se ke wa e tlatša kudu. Apara ditlelafo ka ge e tla go loma mo diatleng tša gago. Tlaleletša dilitara tše 5 tša meetse a go bela meetse le mahwana a teye a 5 a seela a seela sa parafini. E tlogela beke e tee (e ka fihla le kgwedi e tee). Tlaleletša dilitara tše 20 tša meetse. Motswako o ka dirišwa mo dibjalong ka beke ye nngwe le ye nngwe ya bobedi gomme go mohola kudu go thibela dikhunkhwane. Ela hloko: e swanetše go dirwa dibeke tše pedi tše nngwe le tše nngwe; ke thibelo fela.

Sethokhwa Sa Khaki

Topa mokotla wo tletšego ka sethokgwa sa khaki (Tagetes minuta) wo tletšego kudu. Tšhela fetago dilitara tše 5 tša meets a go bela gomme o a tlogela beke e tee (o ka tlogela go fihla ka kgwedi e tee). Go go hlokagala go oketša ka litara ya parafene, bjalo ka ge go na le dioli tša tlhago tše ntši ka gare ga sethokgwa sa khaki. Tlaleletša ka lehwana la teye (15ml) la sesepe sa dijana le dilitara tše 20 tša meetse. Gašetša beke ye nngwe le ye nngwe ya bobedi go thibela dikhunkhwane.

Molora Wa Dikgong

Molora wa dikgong o be o šomišwa ke badimo ba rena go laola dikhunkhwane. E loketšwe mmu e bile e na le fosforo (P) le potasiamo (K). Gaša molora wa dikgong wo lokilego, wa kgale, le wo o omilego mo dikgong ya dibjalo. Kgonthiša gore molora o se kgome dibjalo. O se ke wa diriša molora wa malahla. Molora wa dikgong o ka šomišwa gape ka katlego go thibela dikgopa.

“Sopo ya Sekgogolaboloko le Seboko”

Kgoboketša dikgogolaboloko goba dibokosegi tšeo di hlolago mathata tša go swana le dikgogolaboloko tše kgolo tše serolane le dikgogolaboloko tše ntsho tšeo di jago matšoba goba dibokosegi tše di ka hlolago tshenyo ye kgolo. Bea dikgogolaboloko goba diboko ka gare ga seswaro, o di khupetše ka meetse gore di kgangwa ke meetse. Bjale tšhela meetse a go fiša godimo ga dikgogolaboloko goba diboko e be o dira “sopo ya dikgogolaboloko goba diboko” ya maatla. E tlogela matšatši a mmalwa e be o e šomiša bjalo ka sefothedi go gašetša mo khupetšong e lego godimo ga dibjalo. Mokgwa wo o phethagatša go lwantšha kudu dibokosegi.

Seboko-kota

Seboko-kota (Artemesia absinthum) se raka dintadimela, dikgogolaboloko tša go fofa, dintšhi, dirurubele tša khabetšhe tše šweu tše nnyane, le dikgopa. Dira teye ka mešunkwane ye mmalwa e be o e hlakanya gare ga litara ya meetse a go bela.

Translated by Lebogang Sewela