Ka 1933, kutollo ye makatšago kudu ya lebitla la tlholego e sa tsebegege le be le dirilwe kgauswi le Samiti ya leswika la hlago gomme bjale ke ye nngwe ya seripa se lego sentara mo Mapungubwe. Kutollo ya dibenyane tše makatšago, sehlwaseeme sa tšhukudu se dirilwego ka gauta le dipheta go tšwa lefaseng ka bophara di išitše anthropologists go nako ya kgale ya Mmuša wa Mapungubwe.
Go feta mengwagakgolomo ye šupa, tsebo ya batho bao ba lebetšwego e be e se gona, eupša taba ya bona e ile ya ba dihlogo tša ditaba tša ka gare ga lefelo le la setšo le Poloko. Kanegelo ye e thomilego ka morago; ka 1200 AD (e emetše Anno Domini, ka Latin le ra gore “ngwaga wa Modimo wa rena), ge ngwaga wa tshipi ka gare ga mengwaga ya taola ya ditlhaselo tša kgoši ya Afrika ya maatla.
Bjale Baeti ba tla ka bontši mo phakeng go ithuta ka setšhaba se se timetšego, se se fa lebaka le legolo gore gobaneng Phaka ye ya Transfrontier e bitšwa bomasomesenyane.