Lala Palm
Molala palema

© Roger de la Harpe

Leina

Molala palema

Leina la seLatini

Hyphaene coriacea

Tlhalošo

Ka mo nageng ya selegae e bitšwa Molala, mehlare ye megolo gantšhi e gola dimetara tše 5 go ya go 7 go ya godimo, eupša ka dinako tše dingwe di ka fihla botelele bja dimetara tše15 botelele, ya ba le kutu ye tee goba tše mmalwa, ka morurugo wo mo nnyane, ka go fihla seripagare sa kutu. Mohlare wo o hwetšwa ka naga fase ya lešoka le lešokeng la mabopo, gantšhi go bopega ga dilete tše tseneletšego. Mahlare a bopegile bjalo ka fen le boputšwa bja botala. Dienywa di bogolo bja dikgwele tša thenese, tša go butšwa ka mmala wo motala go ya bonamuneng go ya bophatsimo le botsothwa.
Llaga ye tshesane ya go tatšo ya sukiri, tatšo ya gemere, ntšhuhlana ya sepontšhe sehlolo, tša go dikologa peu. Dienywa di tšweletšwa ka bontšhi, go fihla ka 2000 mohlareng wo monngwe le ye wo monngwe, di tšea mengwaga ye mebedi ka bo tee bja mohlare go gola le mengwaga ye mebedi go wela fase.

Dienywa

Dienywa di ka fetoga go ya ka mellwane ya selegae, uepša ka kakaretšo di botala bja go ya go namune ya seetša ka mmala mathomong go ya pele di ba mmala wa botsothwa ba go tsenelela ge a gola, ka go sa tlwaelega e ba le sebopego sa pšere, ka go ba dimilimetara tše 60-80 le monkgo wa go ba botse wa dienywa. Legapi la ka ntle ke la go phatsima leo le be go la go thatafala. Bo ka gare le dihlolo tša go lewa tša sepontšhe di dikiologile peu ye tee. Topopeu ya bothata, e swanago le aebori ya morogo, e na le bokagare bja go gorulla. Dienywa di tšea mengwaga ye mebedi ya go gola le mengwaga ye e ka bago ye mebedi pele di wela fase go tšwa mohlareng. Di phatlaladitšwe ke ditlou le ditšhwene.

Tšhomišo

Maswi ao a lego gona go seenywa se nnyane ke a go swana le maswi a khokhonate ka tatšo le ka mmala. Ditlou di ja mahlare a maswa a go sa tšwa go mela ka boikemišetšo, ao a le go bogwapana ka motheo wa tšona gomme a na le tatso ye botse ya khokhonate. Pelo ya korone a lewa bjalo ka morogo wa go tsebja ka Delta bjalo ka 'gau'. Sehlolo sa seenywa se swana le boroth bja jinja. Go ntsha sesohlo, bokantle bja seenywa bja go tiiya bo iteiwa ka patla. Sesohlo se monate kudu gomme se lewa ke ditlou le ditšhwene. Dipalema tše di bophara di bjalo ka mothopo wa beine le madimabe ke gore tše ntšhi di a bolawa ka lebaka le.
Dinonyana tša palema di amantšhwa kudu le palema. Di ka bonwa di dira dihlaga ka fase bodulong bja go tsepama le mahlare. Dinonyana tše di tšweletše ka mokgwa o mo botse wa go thibela mae gore a se we ka go a kgomeretša ka mare. Dithoro tša go tiya tše tšhweu tša peu, di swana kudu le morogo ya aebori ya kgwebo ya ka Amerika Borwa, ke tše nnyane kudu go ba bohlokwa ka ekonomi le ge gantšhi di šomišwago go dira dikgabišo, dikgabišo tše nnyane le dikurio.

Moo di hwetšwago

Di tšwelela ka Zimbabwe, Angola, Botswana, Lebowa la Thransefala le Namibia.

Dintlha tša naga

Molala Palema e tsebega gape ka la Morogo wa Aebori ya Palema ka lebaka la go tiya, peu ya go swana le aebori ye tšhweu. Dipeu di phatlaladitšwe sebaka se se kgolo ke ditlou tša go sepelasepela ka maloko a tšona.