iSimangaliso Wetland le Ditshela
Lefelo la Mohlolo
Yeo re be re e tseba bjalo ka KwaZulu-Natal's Greater St Lucia Wetland Park e ile ya fetelwa leina, ya bitšwa iSimangaliso ‘lefelo la mohlolo', ka mokgwa wo e bitšwago ka lingo ya gae – gomme ke leina le swanelago kudu. Phaka e na le bophelo bja diphedi tša tlhago bjo botse, bo na le diphedi tša ka lewatleng, ka mabopong, letangwana, mafelelong, dithokgwa, meetse, le savanna, le diphedi tša bjang, go hlakana le woo diphedi tša tlhago ka moka go swana le ba dišaka le dikwen, dintšhu le ditšhukudu. Kua iSimangaliso gi na le gape Lake St Lucia, sepedi se se golo kudu sa meetseng ka gare ga naga ya Afrika Borwa, le southernmost coral reefs tša Afrika.
Letsha la Sibaya
Mokgwa wo mofša wa go fetelo wo o swerego naga ya rena o na le hlakahlakanya ka dinako tše dingwe, ka maina a pre-colonial ao a bewago sebakeng sa colonial tloga fao go na le taba ya go fetola maina ka nako ye nngwe le ye nngwe ge go e tšwa gmmepe o mofša (Umfolozi/uMfolozi/Mfolozi/Mfolosi/lmfolosi bjalo ka mohlala o tee). Ka fao e ka ba gore ke sebjale, 'leina' le lefša la maleba la letsha le legolo ya tlhago ka Afrika Borwa ke Sibayi, sebakeng sa go Sibaya.
Mo tiragalong yengwe le yengwe Letsha le la Zululand le tletše ka dihlapi le dikubu le dikwena. Ge letšatši le dikela, dihlapi ntšu le dintšhi tša egrets di fofela godimo ga meetse go ikhutša ka thoka ya sethokgwa sa mehlare, gomme dikubu thoma go tlolatlola le go ‘edimola’ tableau etched ya mmala wo moso le bohubedu ke ye nngwe ye tšwago nakong ta Pleistocene thwii ka nako, pele ga ge re ka rekiša matlapa a rena go hwetša dikhomphutha le di 4x4. Le bonala bokaone go tšwa go canoe, morago ga fao o goga lebopo le batho ba go tšwa go lefelo la marobalo ba beilwe tafola ka bara ya makeshift.
Tshela la Ku-Hlange
Yeo e tsebegago gape bjalo ka la kosi Lake, letangwana la Ku-Hlange ka nnete ke ye nngwe ya lebopo la lagoons ye tsebega ka hlapi ya go khomarela yeo batho ba selegae ba Matsonga ba be swarago dihlapi. Dibopego di a hlalefa, go fetiša dihlapi ka tsela ya lešaka la meetse, go di iša k agare ga witch-hat-shaped traps tše kgolo. Diela di botse go lephelo la tlhago, bjalo ka ge di sa dumelela fela dihlapi tše nnyane le tše dingwe tša go tšhaba, eupša di dirilwe ka dikgong tša gae ebile di tlemeletšwe gotee ka matlakala a raffia palms ao a golago mo lefelong leo.
Diela theošwa go tšwa go tata go ya go morwa wa gagwe, ka ge go bile le mengwaga ye 700 batho ba Nguni ba dula mo ekonomibng ye ya noka. Letsha le mo Leboaboa ge o šubelela ka iSimangaliso Wetland Park gomme molo ona o dikhilometara tše 3 go ya borwa bja mollwaneng wa Mozambican.
Translated by
Lebogang Sewela
