Ge e le gore Afrika Borwa e be e le motho, leswao la naga le tla le swana le mosaeno. Leswao la naga le laetša setempe sa semmušo goba setempe sa mangwalo a semolao, go swana le setifikeiti sa ngwana sa matswalo.
E ka šomišwa gape bjalo ka seka ka dikhoine go bontšha gore ke tša semmuš le Afrika Borwa. Leswao la naga la bosetšhaba le na le dika tše mmalwa, se senngwe le se senngwe se na le tlhalošo yeo e itšego, go thuša go botša kanegelo ya Afrika Borwa.
Polelo ya Mopresidente
Ge Leswao la naga le bulwa se semmušo mo Kwaggafontein ka 27 Aprele 2000, Mopresidente Thabo Mbeki o file polelo: “Lehono, ka Letšatši la Tokologo ya rena, re kgobokane mo go bula seka se sengwe sa boitsebišo bja setšhaba, Leswao la naga la rena le lefsa.
Ke bobedi bja Afrika Borwa le Afrika. Ke bobedi bja Afrika le lefase. E dirišwa go tsoša maikutlo a nako ye fetilego, bodulo bja rena bja sebjale le bokamoso bja rena bjalo ka ge bo ntše bo tšwelela pele ga rena. Go emela boitšhupo bja tšwetša ya batho ba Afrika Borwa. Ka leswao la naga le, re bega go dinako tše fetilego. Re nyaka go amogela tša setlogo sa batho ba rena, ka go šupa hlompho ya rena ya kamano magareng ga batho le tlhago.
E kgoboketša dinako ge batho ba rena ba be ba dumela gore go be go na le kgapeletšo ya tsenelela ya tlhago yeo e amanago le batho bao ba phelago le bao ba hwilego. E fa tlhompho go naga le kontinente ya rena bjalo ka Cradle of botho, bjalo ka ge lefelo leo bophelo bja batho bo thomilego gona. Seswantšho sa bogareng sa sefoka sa rena se sefsa ke nonyna ya mongwadi ye kgolo ka diphego tše emišitšego.
Mošireletši yo ke nonyana yeo e bolayago dinoga e be e re šireletša kgahlanong le bao ba tla re gobatšago. Ka godimo ga nonyana ke letšatši, maatla ao a fago bophelo mola a emelago le ntwa ya leswiswi le phenyo ya seemo sa kutollo, tsebo le kwešišo ya dilo tšeo di bego di fihlilwe, le go tšweletša bophelo bjo bofsa - setšhaba sa rena se sefša ka ge se tšwelela ebile se tšwela pele. Ka fase ga nonyana, ke protea, letšoba la tlhago la naga ya rena leo le emelago botse, leo le kwano ya ditšo tša rena, go mela bjalo ka setšhaba bjalo ka ge re gola go ya letšatšing.
Ditsebe tša korong ke dika tša monono wa naga ya rena tšeo di fago phepo go batho ka millennia ka ge e tla dira bjalo go ya go ile. Manakana a tlou ya Afrika, ao a tšweletšago ka bobedi a emetše banna le basadi, a šupa bohlale, go se fetoge le maatla. Ka gare go eme seširo seo e emetšego tšhireletšo ya rena go tšwa go lešika le nngwe ya go le lengwe. Ka godimo ga yona, mokgwa wa setlogo lerumo le molamo.
Mmogo, go kgokano go bea kgatelelo go tšhireletšo ya khutšo e sego ntwa. Seširo sa tšhireletšo ya khutšo, seo gape se šišinya toromo ya Afrika, ka fao, ka nako e tee, e fa molaetša go batho ba go rata setšo, karolo ya godimo bjalo ka seširo e emelwa ke protea. Tše di lego ka gare ga seširo ke boemedi bja pele bja motho wa batho lefaseng.
Bao ba laeditšwe, bao ba bego ba le badudi ba pele ba naga ya rena, batho ba Khoisan, ba bolela ka boikgafo bja rena go keteka botho le go tšwetša pele phihlelelo ya batho ka moka mo nageng ya rena, lefaseng ka bophara. Dibopego tše di tšwa go diswantšho tša leswika la Linton, mohlala wa bokgabo bja leswika le le tumilego kudu lefaseng la Afrika Borwa.
Di laeditšwe ka moya wa go dumediša, go šupa kaonafatšo ya motho go motho wa kgwerano le botho bja go ikemela. Motto wa leswao la naga le lefsa, le ngwadilwego ka leleme la Makhoisane la /Xam, o ra gore: Batho ba go fapafapana ba a kopana le batho bao ba fapafapanego ba kopana mmogo. Re kgethile polelo ya kgale ya batho ba rena.
Polelo ye e lehlagelie bjale ka ge go se na motho yo a bolelago polelo ye bjalo ka leleme la gae. Se se gatelela masetlapelo a dimilione tša batho bao, ba hlokofetšego mengwagangwaga ebile ba be ba sa phele bjalo ka batho, ka lebaka la go se be le botho go batho ba bangwe. Go bolela gape gore re, le rena, re ka se tšwe re le batho ge batho ba ka tlošwa mo lefaseng ka lebaka la gore yo mongwe le yo mongwe wa rena ke dikarolwana tša lerathana go bopa botlalo.
Ke go hlaloša mantšu a mo Leswaong la naga la rena -! ke e: /xarra //ke - re itlama go bona mohola bja bophelo, go hlompha maleme ka moka le ditšo le go ganetšana le semorafe, kgethollo ya bong, chauvinism le polao. Ka fao re thuša go hlompha ditlamego tšeo di tšweletšang ke batho - go hlompha ntlha ya gore ka mo nageng ye, ye re hweditše mmogo e tla hwetšwa ye nngwe ya mafelo a tšwalo a botho.
Ye ke polelo ya rena ya kgale ye e fetilego, re bolela ka ga lešika la lehono le bao ba sa tlago ka ga bohlokwa bja setee le kopano. Re bolela gore ka gare ga pelo ya motho yo mongwe le yo mongwe go dulago tshwanelo, bohlokwa bja batho, motho yo mongwe le yo mongwe, go kopana mmogo. Kganyogo ye le tiro ya tlhabologo e re dira bao re lego bona gomme e re botša ks fao rena batho ba Afrika Borwa re nyakago go ya gona.
Tlhamo ka gare ga na le diswantšho tša mae tšeo di emelago tswalo. Ke wona mosepedišo wo o swanetšego go re iša go ngwagakgolo wa Afrika le katlego ya tsošološo ya Afrika. Ke kgopela gore ka moka bao le kgobokane mo lehono gore le gokarele leswao la naga bjalo a o kare ke la gago, go le swara bjalo ka thoto ya go tlwaelega, ye emela ditlhologelo tša setšhaba sa go thopago yeo e lebelelago mathata a ka pele le bokgoni bja yona go fenya mathata.
Folaga ya rena e fofa ka boikgantšho bja yona, e laetša moya wa, wa boitšhupo bja setšhaba, ka fao le leswao la naga, yeo e šupago bokgoni bja batho ba rena bja mengwagangwaga, go hlohleletša setšhaba, go phadima le kganya bjalo ka letšatši. ~ Thabo Mbeki
Translated by Lebogang Sewela