Flora le Fauna mo Vredefort

© David Fleminger

The Grasslands Biome

Vredefort Dome e hwetšagala mo grasslands biome, mo cusp magareng a Highvels le sehlaba sa Transvaal. Mohuta wa bjang o tlwaelegile o le bankenveld, eupša geological ya bohwa bja lefelo yeo le dipoelo di dira mehutahuta ye mentšhi. Go fa mohlala, mehuta ya Bushveld e hwetša kilometera tše makgolo go ya leboa di gona, go swana le Bush Willow, Red Ivory le Tree Ferns. Sethokwa sa Riverine sa dipanka tša Vaal di tlaleleditše go bophelo bja diphedi tša tlhago.
Mo nooks le crannies tša Dome microhabitats tša go fapafapana, microclimates le mehuta ya mmu succor - ditšhaba tše ntši tša go bjala. Lenaneo le le feleletšego la dimela ga se la phethiwa, eupša go na le mehuta ya dimela ya go lekana 99 e lego gona ka moo lefelong leo. Mehlare ya olibi e tlwaelegile e bile ke mohuta yo mogolo yo bjadilwego mo lefaseng. (olea europaea subsp. Africana) e hweditšwe mo koppie ka ntle ga lefelo la Parys. Acacia le Protea di phatlaletše.

Mehuta Ya Dibjalo

Dibjalo tše di fa bothata mo Dome. Mehlare ya Gum e tsenela mo Vaal floodplain. Poplar,Weeping willows le mehuta ye mmalwa ya prickly pear e kgorometša dibjalo. Meetse a hyacinths ke tlhobaboroko ye e itšego, bjalo ka ge di proliferate mo nokeng ya Vaal le kgoramela le ditselameetse. Go tlo ba le mošomo yo montšhi yo swanetšego go dirwa go tsošološa lefelo.
Bophelo bja nonyane bo gona ka bontši, le ge go le bjalo, ka go feta mehuta ye 200 ya go thabiša twitchers. Tše di akaretša: cormorants, herons, egrets, spoonbills, vultures, Eagles, kites, dipekwa, kestrel, guineafowl, lapwings, sandpipers, maribiši, nightjars, swifts, mousebirds, kingfishers, dirolara, barbets, woodpeckers, swallows, martins, cisticolas, starlings, sunbirds, widowbirds, bapišopo ka moka, warblers, chats le tits. Inlandsee ka moka, kgauswi le Vredefort, gape ke kopano ye bohlokwa ya dinonyana tša migratory.

Red Data Species

Le ge e le gore Dome e be e le legae la Big 5, diphoofolo ka moka tše kgolo bjalo ka balemi ba ile ba mo nageng. Le ge go le bjalo, go na le mehuta ye masomepedi hlano ya diphoofolo tše nnyane le tše seswai 'Red Data Species'. Nkwe, rooikat, aardwolf, jackal, rock dassies le antelope di gona, le papadi tša dipolaseng le poloko ya tlhago e hwetša diphoofolo tša selete.
Vredefort le yona e na le sehlopha sa ka botlalo sa creepy-crawlies, dinoga, Scorpions le dikhunkhwane. Go na le sa lehumo la mehuta ya serueubele, ka fao ge o le lepidopterist, le ke ke lefelo la gago! Go bolela nnete, go thwe go na le mehuta ya dirurubele mo Dome feta mo British ya isles.
Ka ntle le Noka ya Vaal, Dome e phela ka go nosetšwa ka pula ye botse ya palogare e ka bago 625 mm, 500 m ye e nago ka dikgwedi tša selemo. Dikomelelo, le ge go le bjalo, ga selo se se sa tlwaelegago. Ka selemo, themperetšha e a fiša, e ka ba 30â°C godimodimo go 15â°C fase nakong ya letšatši le letšatši. Matšatši a mariga a fiša (18â°C), eupša bušego bo a tonya.

Translated by Lebogang Sewela