Dihlare Tša Setšo le Maleatlana mo Setšhabeng sa MaZulu

Dihlare Tša Setšo le Dingaka

©Dr Peter Magubane

Dihlare tša bongaka tša setšo sa setšhaba sa MaZulu di na le tlholego ya go tšwa kgolo gomme tirišo ya tšona ya lehono e fetogile nnyane lebakeng la mengwagangwaga.

Mazulu ba dira pharologano magareng ga dihlare tsa setso (inyanga yokwelapha), tšeo mošomo wa tšona a go sepetša dihlare tša go tšwa go dimela le diphoofolo, le ngaka ya setšo (inyanga yokubhula), yo a nkgelago goba a hlolago dingongorego ka go diriša marapo, dikgopa, dipeu le dilo tše dingwe.

Ngaka ya setšo dira dilo tše ka gare ga sebjana se kgethegilego gomme o di konopela mo mmeteng go swana le dice, gomme ka tsela yeo o kgona go ba mathata a motho.

Go na le magoro a mangwe a mabedi a dingaka: isangoma ke lelopo yoo a ka kgonago go ikopanya le digalagala tša badimo gomme gomme o kgona le go laetše dihlare go ya ka tumelelana ya bona, gomme e be ba di hwetšwa go tšwa go inyanga yokubhula; isanusi ke ngaka yeo e kgonago ‘go kwa ka monkgo', ka go nkgela dilo tše mpe.

Isangoma

©Dr Peter Magubane

Inyanga (ka bontšhi ke izinyanga) le isangoma ba hwetša tsebo le bokgonika morago ga  borutwatiro ye telele yeo ka setšo sa setšhabeng e ka ba mengwaga ye 20. Ka tlwaelo dingaka tša dihlare tša banna le basadi ba be ba na le maemo a godimo kudu mo setšhabeng, gantši ba be ba tla bobedi ka morago ga kgoši. Ka mo setšhaba sa metsesetoropong, maemo a ile a fetolelwe go lehumo.

Bontši bja izinyanga mo mafelong a ditoropong ba na le mabenkele fao ba na lego diphapoši tša go rerišana le fao ba rekišago dihlare tša bona.

Translated by Lebogang Sewela