Die Rotse van die Richtersveld

Besigheid van Geologie

©Shem Compion

Die besigheid van geologie is 'n taamlik ingewikkelde saak. Daarbenewens spog die Richtersveld en Namakwaland met ‘n besonderse lang en kronkelende geologiese tydlyn, wat eerlikwaar mens se verstand te bowe gaan. Nietemin is die eienaardige landskap, plantelewe, minerale neerslae en kulturele rykdom van die streek direk verbind met die rotse waarop hulle rus. Hier is 'n vinnige oorsig van die storie...
Die vroegste identifiseerbare rots lae in die Namakwalandstreek dateer tot ongeveer 2 biljoen jaar gelede. Bekend as die Oranjeriviergroep is dit hoofsaaklik stollingsgesteentes wat vulkaniese oorsprong het. Die lavas van die Oranjeriviergroep is oorgedra deur sommige sedimentêre gesteentes (sandsteen en skalie). Dit kan nog gesien word in die Rosyntjieberg-vorming, geleë in die Richtersveld Nasionale Park.

Intrusie Gebeurtenisse

©Jaques Marais

Daar was 'n lang tydperk van indringingsgeleenthede waartydens gesmelte rots uit die Mantel deur krake in die kors gestoot is en naby die oppervlak afgekoel is. Dit het gelei tot die vorming van verskeie granietpakke wat 'n granietkelder gevorm het. Dit strek vanaf die Knersvlakte (noord van Vanrhynsdorp) na Steinkopf. Hierdie gebied staan bekend as die Namakwalandse Metamorfe Kompleks of Provinsie, aangesien die hitte van hierdie ondergrondse indringings die omliggende rotse (gemanamorfoseer) omskep het.
So het die vulkaniese rotse verander in skuins toe in lei, toe sandsteen en uiteindelik kwartsiet.
In die Richtersveld sluit hierdie intrusies die Vioolsdrift Suite 1.9-1.75 miljard jaar gelede, die Richtersveld Igneous Suite (dateer terug 1 miljard jaar) en die Gannakouriep Suite ('n reeks noord-suid swart dykes wat tussen 870 en 540 miljoen jaar gelede).

Mafiese Liggame

©Roger de la Harpe

'n Belangrike element van hierdie indringingsgeleenthede is die teenwoordigheid in 'n reeks afgebroke 'mafiese liggame', wat depositos van koper en ander waardevolle minerale bevat. Hierdie geïsoleerde liggame van ertse word in eiesoortige 'steil strukture' aangetref en is gesamentlik bekend as die Koperberg-suite.
Die erratiese koper depositos van Namakaland sou later 'n belangrike rol speel in die ontwikkeling van die streek. Oongeveer 850 miljoen jaar gelede het die groot landmassa van Pangea in kontinente begin verdeel wat ons vandag ken. Dit het veroorsaak dat 'n osea-trog in 'n noord-suid-oriëntasie oor baie van die hedendaagse Namakwaland gevorm het. Daarna is materiaal uit die binneland geërodeer en in hierdie trog gedeponeer, wat die verskillende formasies van die Gariep-groep konsolideer.

Vandersterr en Stinkfontein

In die Richtersveld is sommige van sedimente vermoedelik versamel by die voet van 'n ou bergreeks. Dit het veroorsaak dat kalsiumkarbonaat uit die water neergeslaan het, wat kalksteen en dolomiet gevorm het. Hierdie rotse is onderhewig aan hitte en druk, waardeur hulle in die erosiebestande kwartsiet en albasters van die Stinkfontein-groep gemetamorfoseer het.
Nog 'n element van die Stinkfontein-groep is die Kaigasformasie, 'n versameling leikliprotse, wat deur gletsers gedeponeer is wat eens deur die streek gekruip het. Dit is die oudste bekende gletser deposito ter wêreld.
Die Vandersterr en Stinkfonteingebergte (die sogenaamde ruggraat van die Richtersveld) is deel van hierdie groep en bevat van die hoogste pieke in die omgewing. Hierdie twee reekse is belangrik in terme van ekologie omdat hulle optree as 'n versperring wat wolke wat van die Atlantiese Oseaan binnedring, verhoed om die binneland te bereik. Dit skep verskeie duidelike mikroklimate binne die Richtersveld, wat een van die faktore is wat bydra tot sy hoë botaniese diversiteit.

Die Nama en Numees

©Shem Compion

Ongeveer 570 miljoen jaar gelede was daar 'n tydperk van sedimentasie wat die Nama- en Numees-groepe geskep het, wat bestaan uit dolomiet, kalksteen (die Hilda-suite), skalie en sandsteen. 540 miljoen jaar gelede is hierdie groep platliggende rotse deur die Kuboos-Bremen-suite graniet ingebring, wat in 'n rowwe lyn van noordwes-suidoos loop. Die Ploegberg-berg (naby die dorp Kuboes) en die graniet-Tatasberg-pluton (geleë in die Richtersveld Nasionale Park) is deel van hierdie suite.
Hierdie plutons is groot koepels van rots wat geskep word wanneer vulkaniese materiaal uit die mantel styg en in ondergrondse kamers afkoel, net om blootgestel te word wanneer die rotse bo dit weggevreet word. Nog 'n voorbeeld van 'n pluton is die bekende Paarl (Pearl) Rock, geleë in Suidwes-Kaap. Ongeveer 450 miljoen jaar gelede het ‘[n voortgesette kontinentale kloof veroorsaak dat 'n groot wasbak oopgemaak het in die omgewing van wat nou die Suidwes-Kaap is. Dit het die erosie veroorsaak.

Translated by Hazel Oliver