Warthog
Nguluve Nhova

© Shem Compion

Vito

Nguluve nhova (Phacochoerus africanus)

Mahanyelo

Nguluve nhova yihanya kahle ngopfu nanhlekani laha yitshamaka yilangutele kukuma swakudya. Nguluve leyi yikumeka ngopfu yiri na tin'wana tinguluve. Nguluve yina mintolovelo yo khinsama himatsolo loko yiri ekudyeni. Yitshama enkeleni wayona navusiku laha yinghenisaka ncila kusungula loko yinghena enkeleni wa yona. Kuna mixaka yinharhu ya mintlawa ya tinguluva leti, laha kungana yo famba yoxe, tinghwendzha na letingana tshengwe. Leta tshengwe tifamba navavasati vakona na vana vakona.
Kasi leyo famba yoxe ayihoxi xandla eku kuriseni ka vana naswona aswitalangi kuva yijikajika na leya xisati loko nkarhi wamasangu wuherile. Leyi ya tshengwe yitinghenisa eka timhaka tamasangu na leto tala ta xisati. Nguluve nhova yirhandza ngopfu laha kungana mati laha yicelaka ndhope novumbuluka kuva yititsakisa.

Vutshamo

Nguluve nhova yitshama eka tindzhawu totala swinene hambi leswi switikombaka yirhandza ngopfu laha kunga pfuleka swinene.

Laha Yikumekaka Kona

Nguluve nhova yikumeka enhoveni. Yitele ngopfu laha tikweni ra Afrika Dzonga naswona akuna swixungeto eka yona. Yakumeka swinene emapurasini yitlhela yikumeka nale nhoveni leyinga riki ya munhu. Ematikweni ya Zimbabwe, Botswana, Mozambique, Kenya, Zambia na Tanzania yikumeka swinene. Yikumeka laha kunga pfuleka naswona kuri natindzhawu letingana mati nale ndzeni ka ntanga wa Kruger National Park.

Lexi Dlayaka/Valala

Anakanya nguluve nhova yiri ekudzeni. Vana vayona vanga tekiwa na hi rikhozi, Mhisi, nghala, mhungubye, yingwe kumbe ngwenya. Swiharhi leswi hiswona swinga valala lava kulu eka xihadyani lexi.

Tinhlayo ta Nkoka

Vito ra xi Latin: Phacochoerus africanus
Ntiko (Xisati): 45 - 70 kg
Ntiko (Xinuna): 60 - 100 kg
Kubiha emirini: Tinhweti tinharu
Nhlayo ya vana: 1 - 8 swingulubyani
Kufikelela masangu: 18 wa tinhweti
Ntiko wo tswariwa: 600 g
Swakudya: Artiodactyla
Ndyangu: Suidae
Xipidi xotsutsuma: 40 km/h
Horns Tusks: average at 25 cm
Kutswalana: September - December

Nhlamuselo ya Minkondzo

Mikondzo yakona yilarile nyana loko yipimanyisiwa na muxaka lowun'wani wa tinguluve nhova naswona minwala yitsala kahle laha yivaka yikandziye kona.

Swo Switiva

Nguluve nhova ixin'wana xa xihadyani lexi rhandziwaka ngopfu naloko hilanguta eka mintlangu yale Hollywood kufana na le ka The Lion King. Kasi xitlhela xirhandziwa ngopfu tani hi nyama eka valala vaxona lenhoveni laha vadyaka yona na vana vayona.