Loko unga se sungula ku fuwa mimpfundlha yo xavisa, swina nkoka swinene ku endla makete wa leswi ungata swixavisa. Akuna minhlangano yokarhi leyingata kupfuna laha tikweni ra Afrika Dzonga leyinga pfunaka handle ka loko uri n’wamapurasi loyi atirhisanaka na minhlangano leyikulu yo tani hi Coniglio.
Kuna tindzhawu tintsongo swinene letinga tsarisiwa to dlayela eka tona laha Afrika Dzonga naswona loko ulava ku fuwela kuxavisa uta boheka ku tirhisa tona kutiyisisa leswaku ulandzelela maendlelo lawa ya lavekaka no endliwa ka vulavisisi bya leswaku nyama yisuka kwihi. Tindzhawu totala laha ku dlayeriwaka tihuku tinga tirhisiwa ku dlayela kona mimpfundla kambe u fanele kutiyisisa leswaku una ndzhawu yoleyo unga se sungula ku fuwa mimpfundla.
N’wamapurasi upfumeleriwile ku dlaya loko kuve nyama yakona yita dyiwa ekaya kambe swalaveka leswaku ku kambiwa swinawana leswinga fanela na swilaveko swinwana tani hileswi Afrika Dzonga ringana milawu yotika eka ku dlayiwa ka swifuwu.
Xifundzha xin’wana na xin’wana natindzhawu swina milawu yaswona lero swina nkoka kutiyisisa leswaku utiva swilaveko swa ndzhawu yaleyo. Va NSPCA na SABS valekuteni na maendlelo yakahle loko swita eka mafuwelo ya mimpfundla kutiyisisa leswaku yihlayisiwa hindlela leyi faneleke. Mimpfundlha leyi hlawuriweke kuya dlawa yifanele ku khomiwa kahle no hloniphiwa. Swiharhi leswinga chuha loko swiya eku dlayiweni switala kuva switsindziyele timayisele naswona nyama yakona yitala kuva yitsindziyerile.
Madlayelo
Hambi leswi ndlela yakahle kunga kutirhisa muchini wa gezi, leyi yinga ringanela kutirhisiwa ka mimpfundlha ayi se va kona laha kaya naswona swadurha kuyi xava uxavella ndzhawu yintsongo. Maendlelo lawa ya hlamuseriwaka hileswaku munhu loyi a dlayaka u tirhisa voko ra xinene naswona dzovo rakona ra hlayisiwa leswaku rita tlhuvutsiwa. Maendlelo lawanga laha ehansi ya tiyisisa leswaku nhloko ya susiwa eka miri laha yingata yevuriwa yiri yoxe kumbe yiya fambisiwa na malusi.Veka mpfundla ehenhla ka tafula nhloko ya wona yilangute elthelo ra ximatsi naswona wunga famba fambi. Vekela voko ra ximatsi ehenhla ka nhloko xikan’we na matihlo, se utshikelela tintiho timbirhi exikarhi ka tindleve utlhela u tshikelela. Hikutirhisa xilo xokoma swinene xoka xinga karihi, laha ungata bal aha endzhaku ka tindleve kambe kungari enhan’wini. Hindlela leyi, byongo bya wona byiva byi vavisekile naswona mpfundlha wa lova hiku hatlisa.
Endzhaku ko ba mpfundlha wuta raha raha wuhlala kufikela wu fa. Endzhaku ka sweswo uveka lexi unga wu ba hixona leswaku uta tirhisa mavoko hinkwawo kuwukhoma hile xisutini, utlakusa endzhaku ka wona. Loko se wufile u kangetela ngati hi xibye leyingatava yi huma hitinhompfu. Hambi swiritano, ahiminkarhi hinkwayo laha loko wu biwile wunga humaka ngati naswona loko ulava kuhumesa ngati leyinga endzeni ka ntsumbu lowu u fanela kuva uwutsema nkolo leswaku ngati yita huma
Translated by Ike Ngobeni