Pele ga ge o thoma go tswadiša mebutla kgwebong (e sego fela go lewa ka gae) go bohlokwa go hloma mmaraka ya setšweletšwa sa gago. Ga go na le dihlomiwa tša tirišano ka Aforika Borwa tše ka dirago se ka ntle le ge o ka ba o le molemirui e go ka kontrakeng le khamphani ya go swana le Coniglio.
Go na le dilaga tše mmalwa fela tše di ngwadišitšwego ka Aforika Borwa gomme ge o le tswadišo ya go rekiša nama, o swanetše go šomiša maselaga le go netefatša gore go na le "tirišo ye botse" gomme o swanetše go tseba ka ga yona - go tseba moo setšweletšwa se tšwago gona.
Bontšhi bja dilaga tša dikgogo bo ka šomišwa bjalo ka polao ya mebutla, eupša netefatša gore o na le lefelo pele ga ge o thoma go tswadiša mebutla.
Balemirui ba dumeletšwe go bolaya ka maabaka a tšhomišo ya ka gae fela lekola melwana ka tikologong ya gago ka Aforika Borwa ge e na le melawana ye e thata e amanago le polao ya diruiwa.
Profense ye nngwe le ye nngwe le lefelo la gae le na le sehlopha sa melao, gomme ge go le bjale, go bohlokwa kudu go kgonthiša gore o tseba dinyakwa tša ka tikologong ya gago. NSPCA le SABS gabjale di hlama Melao ye Mabapi le Tiro ye kaone ya mebutla go netefatša tša leago ka go mebutla ya bolemirui.
Swara mebutla ye kgethilwego go bolawa ka bonolo le ka tlhompho. Phoofolo yeo e tšhogilego ka nako ya polao e tiiša digoba tša yona gomme nama e ba bothata bjo bo sa hlokagalego.
Ka Moo go Bolawago
Le ge e le gore mokgwa wo mo kaone ke go šomiša motho wa go bolaya wa mohlagase, tšeo di le go gona tšeo di lokiseditšwego tše swanelago mebutla ka mo nageng gantšhi di a tura ka ditirišong tše nnyane.Mokgwa ye e ladišwego mo e tšea le gore motho o dirago go bolaya ke wa la go ja gomme boya bo tla bewa go mmalafatšwa. Mokgwa wo o lego ka fase o tla netefatša gore hlogo e tla tlošwa mmeleng gomme o ka buwelwa thoko ka lebaka la go ja goba di lahlilwego bjalo ka se se sa lewego.
Bea mutla ko godimo ga tafola ka e lebeletše ka la nngele o netefatše gore e paraletše le go ya tiya. Bea seatla sa gago sa nngele sa gago ka go lebana le mahlo a yona, bjale tsentšha monwana wa gago wa nkgogorupa le wa tšhupane magareng ga ditsebe go di aroganya o di sutetše thoko.
Go šomiša sedirišwa sa boripana, seo se sego bogale sa go imela, ka la go ja diriša titio ye bogale hlogong morago ga ditsebe, e sego molaleng. Ka tsela ye, bjoko bjo bo nnyane bo gobala ka go hwa gomme go hwa go diragala ka semeetseng.
Ka morago ga titiyo, mutla o tla raraga gabogale bjalo ka karolo ya bohloko bja lehu. Go šoma ka se le semeetseng o swanetše go lahla sedirišwa ka go hlohlomiša gore o swara mutla lethekeng ka la go ja, o kuke lemorago la yona go tšwa tafoleng. Ka nako e tee o tsamaiša seatla sa gago sa nngele go tšea mutla molaleng.
Bjale ka gore o na le setopo ka fase ga taolo o swanetše go swarela hlogo godimo ga sebjana go swara kelo ya madi go tšwa nkong ya ona. Le ge go le bjalo, ga se titiyo ye nngwe le ye nngwe ye e senyago tselamadi le go gamola madi ya mebutla ye e swanetše go segwa kgokgotšo.
Translated by Lawrence Ndou