Cabernet Sauvignon

© Glenneis Kriel

Nglamuselo

Cabernet Sauvignon i mpfanganyiso wa wayini yotshuku wohlawuleka lowuveke kona endzhaku ka loko kuhlanganisiwe Cabernet franc na Sauvignon blanc. Leyi yitekiwa tani hiyinwana ya ti wayeni to durha swinene laha misaveni.

Ntumbuluko

Nkatsakanyo lowu wuvikiwa kuva wutumbulukile hi malembe yava 1970 e Bordeaux, laha yinga vuya yi duma swinene hikuva nsinya wa kona wukota ku kondzelela mavabyi ya botrytis.

Xidumo xa wona xivuye xinyanya hiva 18th Century, laha ku khensiwaka swinene kuhumeleris bya Bordeaux lebyi tivekaka swinene tani hi xiphemu xikulu eka minantswo yakona leyo tiveka swinene.

Yi suke kuva eka yavu 8 eka nkatsakanyo wa swibyariwa emisaveni hinkwayo himalembe yava 1990s, kuya eka leswibyariwaka nova nkatsakanyo wo tiveka swinene hi malembe yava 2010.

Mavito ya Nwana

Eka malembe yava 18th Century e Bordeaux ayi vitaniwa Petit Vidure. Yitlhela yitiveka tani hi Petit Cabernet.

Vuhumelerisi e Afrika Dzonga

Aswitiveki leswaku Cabernet Sauvignon yingava yifike rini laha tikweni ra Afrika Dzonga, kambe ku ehleketeleriwa leswaku yingava yive kona kwalomu ka ti century timbirhi leti hundzeke.

Professor Abraham Izak Perold wale Stellenbosch University himalembe yava 1920s uyi hlawule tani hi cultivar leyi kotaka ku humelerisa wayeni wa xiyimo xa kahle leswinga endla leswaku atsakela swinene kuhumelerisiwa ka yona.

Nkantsakanyo wayona yisungule yitirhisiwa kuhumelerisa wayeni yin’we ntsena, kambe swivuye swicinciwa laha se yinga sungula kuva yitirhisiwa ngopfu eka minkatsakanyo na nantswo.

Tindzhawu ta Vuhumelerisi

Cabernet Sauvignon i wayeni yotshuka leyi byariwaka swinene laha tikweni ra Afrika Dzonga. Swirhapa swa madiriva swikumeka eka tindzhawu leti kuhumelerisiwaka tiwayeni, tani hile Stellenbosch leyingana ndzhawu yikulu swinene eka vuhumelerisi, kulandzela Paarl, Swartland nale khale ka Robertson.

Kukula

Nsinya wayona wakula swinene laha wutlhelaka wutirhisiwa tani hi tihunyi. Hintolovelo kuhumelerisa swikwalomu ka 6 t/ha kuya eka 12 t/ha.

Ku Vupfa

Madiriva ya wona ya vupfa se kuri khale exikarhi ka nguva kuya emahelweni ya March.

Mihandzu

Mihandzu yakona yintsongo, yi olovile, iya xirhendzevutani, naswona iya ntima. Nhlonge yakona yitsindziyerile yitlhela yitiyela kasi leswinga lendzeni swina nantswo wakahle.

Matluka

Matluka iya rihlaza ro dzwihalan, aya kulangi ngopfu, iya xirhendzevutani yatlhela yava na swiphemu swantlhanu.

Switsotswana na Mavabyi

Nsinya lowu wutiveka tani hi lowu hluphiwaka swinene hi oidium na downy mildew kambe hilowu kondzelelaka botrytis.

Switirhisiwa

Laha Afrika Dzonga, Cabernet Sauvignon ayi fananisiwa na leyi tirhisiwaka yiri yoxe eka wayeni yiri yoxe kusukela hi malembe yava 1920s.

Yitlhela yitirhisiwa eka minantswo yohambana hambana, yo fana na Cinsaut kumbe Shiraz kuva yi olovisa malaka, laha Pinotage kasi tinwana titirhisiwa kuhumelerisa Cape blend, kumbe Merlot, Cabernet franc na tinwana totala kuva kuhumelerisiwa nantswo wa xitayele xa Bordeaux.

Nantswo

Kuna minantswo yotala swinene leyi humelerisiwaka laha Afrika Donga, leyisukaka eka ti berries kuya eka liquorice, chocolate, grassiness nati green peppers. Hintolovelo ku byariwa muxaka wunwe hi hectare kuva ku engeteleriwa nhlayo ya tiwayeni.Translated by Ike Ngobeni