Winnie Mandela waValwa Phindze Wahlukunyetwa

Waphocelelwa ngemaPhoyisa

©Eric Miller

Umnyaka wa 1960 na 1961 waletsa injabulo ku Winnie ngekutalwa kwendvodzakati yakhe yesibili, Zindziswa, kanye nekutfolwa kwemyeni wakhe kutsi Anacala lekulimata live lakhe. Loku kwaphilwa sikhatsi lesimfisha. Nelson waphocelelwa kutsi ayobhaca, ngekushintsha indlela yekuvana kwabo.

Nyalo kumele ahlangane nendvodza yakhe levela ngalenye indlela etindzweni letisemakhwaceleni, angene etintfweni letifihlekile noma uyatsandza noma cha. Ngenyanga yeNdlovu ngemnyaka wa 1961 Nelson watfolwa wase uyabanjwa ngemaphoyisa. Kulesikhatsi Nelson angeke akhululwe kuminyaka lemashumi lamabili nesikhombisa letako.

Kucogela kutsi Winnie utochubeka nemsebenti wemyeni wakhe ngekulwa nahulumende, emaphoyisa amunika indlela yekumvala ngemnyaka wa 1962. Ngaphansi kwalendlela yekuvalwa Winnie waba yimfihlo eGoli futsi wavalwa kutsi angenele tindzawo temfundvo noma angenele imihlangano letaba nebantfu labangetulu kwababili.

Tindlela tetintsatseli nato tavalwa kutsi tikhokhe lutfo latalusho. Wahlukunyetwa kamatima ngemaphoyisa labekazama kumuphocelela/kumufoselela ngekumngenela ngenkhani lokwagucula indlu yakhe yabheka phansi. Winnie wachaza lokungenelwa njengentfo lefana:

''...lowomnconcotso wasemkhatsini nebusuku ngesikhatsi yonkhe intfo ngawe ithulile. Kusho kutsi lamathoshi emabhilidi ishabalala kancane kuwo onkhe emafasitelo endlu yakho ngaphambi lomnyango ukhahlelwe use uvuleke. Kusho kutsi lilungelo lelikhweshile leligatja letekuvikela kumele lifundze ngayinye incwadzi kulendlu.

Kusho kuvulwa ngalinye likhasi kuyoyonkhe incwadzi lekhona emashelufeni akho, kuphakanyiswa kwamakhaphethi, kubuka ngaphansi kwemibhedze, kuphakanyiswa kwemphuphu kanye nakokonkhe kwekuvanga lokuseshelufini lasekhishini lakho. Kukhweshisa tonkhe timphahla takho nekuphenya ngalinye likhikhi.

Kahle kahle kusho kubanjwa ngekushesha ngentsatsakusa, udvonswa ususwa kubantfwana labancane labamemetako kanye nekubambelela esiketini sakho, ucela lendvodza lemhlophe ledvonsa Make kutsi imuyekele."

Indlela yeKuvalwa Lokumatima

©Eric Miller

Ngemyaka wa 1963 ngenyanga Nkhwenkhweti Mandela watfunyelwa ngalokungakagadvwa ejele lase Robben Island. Loku kwabalukhuni ku Winnie. Kuze akhone kuvakashela umyeni wakhe bekufuna ahambe emakhilomitha layinkhulungwane nemakhulu lamane kusuka eGoli kuya eKapa phindze uftsi utsatse imkhumbi lohamba emakhilomitha lalishumi uphume kule island.

Nasekalapho, abevunyelwa kubona Nelson imizuzu lemashumi lamatsatfu, eme kulelenye incenye yafenisi wetikwele. Liphoyisa leligadzile belima dvutane nabo kwentela kubeva nabakhuluma futsi bekufuna bakhulume Singisi noma Sibhunu. Winnie wakhokha tindlela letiningi tekuvalwa ngemnyaka wa 1965.

Loku kwamuvala kutsi angakhoni kuhamba ngaphandle kwe Orlando West. Kwadzinga kutsi ayekele umsebenti wakhe wekunakekela bantfu waphindze wahlupheka kutfola lomusha ngoba emaphoyisa abehlukumeta nomangubani lobekatomucasha. Lamaphoyisa aphindze angenela kakhulu ekufundzeni kwemadvodzakati akhe laphocelelwa kutsi asuke esikolweni aye kulesinye ngaphambi Winnie awatfumele esikolweni lesikhashane eSwatini.

Translated by Phindile Malotana

Winnie Mandela Uchubekisela Kuzama/Kulwa

Ngaphandle kwendlela yekuvalwa lebeyimukalela kuhamba kwakhe, Winnie wachubeka watimisela kulokulwa....more

Kungavumelani emkhatsini wa Winnie Mandela

Winnie wakhululwa ngemuva kwekuvalelwa kwakhe eBrandfort wavunyelwa kutsi abuyele ekhaya ngemnyaka wa 1986....more