Baboon
Tšhwene

© Roger de la Harpe

Leina

Tšhwene [Papio sp.]

Dijo

Tšhwene ke phoofolo e lego leloko la batho, ke e kgolo e bile e nyakile go swana le mpša ka sefahlegong gomme e na le meno a tšwetšego ka ntle a ma golo. Ditšhwene di ja dimela le diphoofolo bjalo ka mekgaritswane, dinonyana le mae. Ga ntšhi di ka bolaya dipotšana tša diphuti tše di sa tšwa go belegwa le bana ba dinkwe. Tšhwene tša kua Chacma di ja karolo e nngwe le e nngwe ya mohlare. Di ja bjang, peo, mmodi, diengwa tše dinnyane, ditokwane, dienywa, mae le diphoofolo tše nnyane go swana le dikhunkhwane, megokolodi, dinonyana, mekgaritswane, le ge go se ga tlwaelega di bolaya e bile di ja mmutlwa le bana ba diphala.

Moo di hwetšwago gona

Ditšhwene di phela mehlareng, mafelo a seka maganata le dithabaneng mo bjaneng mabapi le dithaba tša Drakensberg. Di phela di le mo fase bontšhi bja nako. Di namela mehlare ga fela di tšhaba dibata, ge di nyaka dijo goba go robala bošego. Di ka robala gape godimo ga maswika a kua godimo a kare a wa. Ditšhwenyana di tlwaetše go namela mehlare go ya go raloka le go dikadika le tšona. Go na le mehuta e me bedi e megolo ka Afrika, ke Tšhwene ya Chacma ya Afrika e Borwa le Tshwene e Serolwana ya Afrika Bohlabela.