Chacma Baboon
Tšhwene ya Chacma

© Nigel Dennis
Tšhwene ya Chacma.

Leina

Tšhwene ya Chacma goba Tšhwene ya Kapa (Papio ursinus)

Ponalo

Tšhwene ya Chacma ke ye seamuši se se golo sa go ba le sefahlego sa go swana le sa mpša gomme e le leloko la motho, e na le meno a hlageletšego ntle. Ya poo ye e godilego e fihla dimilimetara tše 1.5 go tloga hlogong go ya moseleng le boima bja dikilograma tše di 33 ka, gomme ya tshadi ge e bopame e ka ba dimilimetara tše 1.1, e be e ba le boima bja dikilograma tše 15.

Dijo

Tšona ke tša go ja dimela le diphoofolo ka fase ga maemo a tlhago di ja diengwa tša hlaga, dipeo le dikhunkhwane, le ge e le diphepheng, gomme ka dinako tše dingwe di ja nama ya diamuši tše nnyane le dinonyana. Ka lebaka la gore mephato e itlwaeditše go tlhasela mašemo a kgwebo, ditšhwene ga di kgahle balemerui ba lefela le dienywa.

Pelegišo

Ditšhwene ga di na sehla sa nako ya go goela gomme di dula di le nakong ya go goela ka tsamawo ya ngwaga ka moka. Di duša lebaka la matšatši a 140, morago ga moo e belega tšhwenyana ye e tee. Ditšhwene tša Chacma ke batšwasehlabelo ba Nkwe le Lengau.

Boiswaro

Ditšhwene di ka ba bogale kudu. Ke ntlha ye e tsebagalago gore di ka itwela ka mafega go dibata ge di tšhošetšwa. Mephato e ka fihla palogare ya tše 50 go ya go 100 tše maatla, gomme di na le tšweletšo ye e botse ya e bego boima ya seloko.

Moo di hwetšwang gona

Ditšhwene di dula kua go nago le dihlare tše di ntšhi, kua go nyakilego go ba leganata le dithabaneng go bapa le thaba ya Drakensberg. Tšhwene ya Chacma e tšeetšwe sebaka ke leloko la yona ntlheng ya kua Bokone e elego tšhwene ye e serolane. Di phatlaladitšwe bophra bja Borwa bja Aforika le dinageng tša kua ntle ga naga.

Dintlha tša naga

Le ge ele batswasetlhabelo ba Dinkwe, Ditshwene di tsebega ka go itwela kgahlanong le dibata tše gomme go setše go ngwadilwe ge di bonwe di gagola Dinkwe maphatlo ka meno a tšona a go tiya. Kua Peninsula ya Kapa, di hwetšwa gantšhi ka dikarolong tša borwa, gantšhi di lwa le batho ka go hlasela matlo le diphapoši tša go beya ditlabakelo, ke maemo a hlotšego diphigišano tše di ntšhi le go šupana ka menwana, gomme ga gona tharololo ye e bonagalago.