Aardvark
Kolobe ya Molete

© Nigel Dennis

Leina

Kolobe ya molete [Orycteropus afer]

Ponalo

Di bophara bja mmele bjo ka bago disentimitara tse 110 le bo teele go ya magetleng bja disentimitara tše 60 go ya go tše70. Letlalo ke le le šweu bjo bo tsothwa goba botsothwa bjo bo šweu bjo bo sa lekanego bjo serowane. E na le nko e telele ya go tia kudu ya go itšhireletša go dikhunkhwane. Mmele ke o mo nnyane wa go tia wa Kolobe ya molete le mokokotlo wa go kukega.
Maoto a go tia a dikadikilwe ke boya bjo boso. Le maoto a beng ka pele a ne menwana e mene le maoto a be ka morago a ne menwana e me hlano e beng manala a ma telele o ka rego ke dipekere. Manala a ma koto a maoto a kapele o šomišwa bja ka dikepu tša go epa. Kolobe ya molete e šomiša manala a yona go sepela. Hlogo ke ye telele e bile tshese ya fetša ya ba e swana le molomo wa go swana le wa kolobe, eo e apešitšwego ke maboya a mašweu ao a bago 25 go ya go 50 ya disentimitara. Ditsebe ke tše dikgolo di bago tshese kua mafelong a tšona.
Mosela ke o mo koto wa ba o mo sese mafelelong. Se kgahlišago ke ka moo Kolobe ya molete e lebegago ka yona, meeno a yona a ya balwa ga e swane diphoofolo tše dingwe, e bile go tše kgolo a hwetšwa ka morago ga mohlagare, a mela bophelong ka moka bja Kolobe ya molete, gape ga a mele ka nako a e tee. Meeno a dikologa ka seemo, gape ga a na medu. Meeno ga a apešwa ka sephadimiša se se bitšwago enamel, eupsa a apešhitšwe ka ntho ya go swana le samente.

Dijo

Dijo tša Kolobe ya molete ke moohlwa le dikhunkhwane, Di ja bošego e bile di ya moo moohlwa o agileng seolo gona. Di ja ka go sweela mohlaba ka dinko, di sepela ka manyokenyoke. Di sepela lebaka la go lekana dikilomitara tše 16 bošego di nyaka gijo. Di ja ka go phuma diolo tša moohlwa ka manala a tšona a kgwahla ka leleme la go taologa dimilimitara tse 300, leo le nago le mare a makoto gomme di swara moohlwa ka lona da o metša. Di ja le magapu bjalo pheletšong sejo sa go kgethega se dira meeno a šale a kgetlogile ka marameng a pešitswe a sephathi konkotwane yeo e tlogo pshatla dikgapetla tša dikhunkhwane.

Pelego

Dikolobe tsa molete ga di na sehla sa moseme. E duša lebaka la go lekana dikgwedi tše 7 ka ngwaga o mo tee. Kolobe ya molete ye nnyane e hlaga e le khwibitšwana e sena maboya. Di dula moleteng dibeke tše pedi pele di tšwa le mma tšona. Dikolobe tša molete tše nnyane di thoma go ja dijo tša go tiya kamorago ga di kgwedi tše 3, gape di kgwešwa letswele ge di le dikgwedi tše 7. Di thoma go ka gahlana le tshadi goba poo ge mengwaga e fihla 2.

Boitshwaro

Kolobe ya molete e phela e tee e sepela bošego, le ge e le gore e na le go orelela letatsi molomong wa molete wa yona mosegare di etsela ka go kudupana bjalo ka kwele. Ke diepi tša melete. Maoto a beng ka pele a somišwa bja ka dikepu tša go epa tše lokološhang mabu le go a kgarametša morago, mola a ka morago a a kgarameletša morago le ka mathoko. Kolobe tša molete di epa melete ka mabaka a mmalwa, di nyaka dijo, tšhireletšo le go aga sebaka sa polokego moo di tlogo godiša tše nnyane. Melete ye e ka ba dimitara tše 13 botelele, e bile di dira diphago tša go fapafapana le matseno a mmalwa. Ge di huduga melete ye e šomišwa tše dingwe bjalo ka dikolobe tša naga le diphokobje. Kolobe tša molete di na le go kwa ga botse, eupsa pono ya tšona ke ye fokolago. Sa go makatša ke gore dikolobe tša molete di bopa le go goa bjalo ka dikolobe tsa gae, goba namane.

Moo di hwetšwago gona

Dikolobe tša molete di hwetšwa kua seka-Sahara, Afrika kua Savanna, mafelong a bjang le dithokgweng tša go bulega moo mabu a gona a beng bolete le khumanego ya dijo le meetse moo a hwetšwago. A di hwetšwe mafelong a go oma le goba le maswika bjalo ka maganata. Dikolobe tša Molete gantšhi di ila lešoka.