Utjalwa Njani Umnawa

© Carl Davies CSIRO

Umnawa sintjalo sendabuko se-Africa begodu ungatjalwa emihlobeni eyahlukeneko yehlabathi, ngitjho ukukhiqiza iintjalo ehlabahini engasiyihle, ngokobana ufake ikhompowusti kanye nomanyoro iimveke eziyi 3-4 ngaphambi kokobana utjale kungaletha inzuzo ehlabathini. Ukufaka i-phosphorus (P) ehlabathini kungenza ngcono imbewu. Ukufaka i-phosphate fertiliser (F) kuletha inzuzo. Umnawa ukhula ehlabathini ene-pH esuka ku-5, 6 ukuya ku-6, 5 begodu uthanda ihlabathi eyisanda iyatlhaga ehlabathini elidaka. Ukufaka i-nitrogen ehlabathini (ekubizwa ukulungiswa kwe-nitrogen) kuzizenzo zama-legumes begodu kubudisi ehlabathini ezele amanzi. Umnawa sitjalo sehlobo esikhula kuhle lokha amazinga womtjhiso angasingaphasi kwe-10°C. Amazinga amahle womtjhiso ahlangana kwe-30°C.

Uyarhona ukujamelana nesomiso kunamantongomani wehlabathi kanye ne-sunflower. Eendaweni ezipholileko, kufanele itjalwe ngoSinyikhaba eendaweni ezifuthumeleko istjalo singatjalwa phakathi kwakaNobayeni. Ungatjali umnawa ekuthomeni kweskhathi sokuna kwezulu (ekuthomeni kwaka Sinyikhaba) nanyana lada ngoTjhirhweni ngombana ungarholela ekutheni kube nomkhiqizo omncani kanye nokobana woniwe mbethe. Ezinye iinunwana zitjhaphuluke khulu lada ngeskhathi sokutjala. Ilanga lokutjala umnawa liyangokobana uyowuebenzisela ukwenzani. Isbonelo, uzokusetjenziselwa bona udliiwe zinkomo, ungatjalwa ngo-Sinyikhaba. Tjala imbewu itjhingele nge-4 cm ukuya phasi. (Islinganiso sebhokisi lomlilo) kanye ne-10 cm (edlula isandla kancani).

Ungagadangeli ihlabathi ngemva kokuyitjala, kodwana yibumbe ukuqiniseka bona imbewu kanye nehlabathi ziyahlangana. Iinunwana ezifana ne-aphid kanye ne-bollworm zingaba mraro kodwana kuqakathekile bona ungatjali umnawa endaweni yinye amahlandla alandelanako ngombana uthandwa ukubanjwa yi-nematodes.Ubulwelwe obuqakatheke khulu ekuboliseni isiqu. Lokha nawukhiqiza isphila khetha istjalo esifana ne-Rhino nanyana i-Glenda. Ukusebenzisa ihoyi sebenzisa i-Chappy nanyana i-Bechuana White.

Ukuvuna Umnawa

Umnawa utjalwa uvunelwa isphila lokha i-pod yawo nasele yomile. Istjalo soke siyadoswa-lokhu kungeziwa msinye ngemva kokobana i-pod yawo ithome ukutjhugulula umbala. Lokha umnawa usetjenziswa njengomrorho, amakari ahlaza kanye ne-pod encani kungakhiwa ngesandla. Ihoyi lomnawa lingabekwa ngamabhala nanyana ngeenyanda zehoyi. Umtjhini.

Ukurhweba Ngomnawa

Umnanwa ungathengisedlwa amabubulo wesphila, abathengisi bembewu, abanye abalimi nanyana iindawo ezifuya iinlwane eziwusebenzisela iinlwane.

Translated by Busisiwe Skhosana