Ukubeletha Kontwana Ngokwesiko lama Zulu

© Dr Peter Magubane

Akunandoda evunyelweko

Ukubelethwa komntwana hlangana nesitjhaba samaZulu kuhle kuyinto eyenziwa bomma babodwa, begodu akunandoda engenako lokha umfazi nakabelethako. Abomma ababelethisako badala begodu bomma abadala emphakathini esele baqeda ukubeletha. Ngemva kokobana abentwana babelethiwe, baqotjhiswa emsamo (ekuyindawo engcwele ngemva komuzi) ngamanzi afakwe intelezi (ekusihlahla esikhethekileko) begodu bayaqiniswa ngokobana babikwe ebazimini benzelwe neminyanya ekhethekileko begodu babafake nenhlanhla ezibaqinisako.

Nanamhlanjesi, abomma kanye nabentwana basahlukaniswa, ekuvamise kobana kwenziwe umntwana aze awe inongwana. Ngeskhathesi abomma abasandukubeletha kuthiwa abakahlwengekile begodu bangasilaphaza ubaba womuzi kanye nabezimu babo. Abakavunyelwa kobana bathinte izinto zokudlela begodu badla ukudla okwenziwe bomma egade bababelethisa, badlela eskotleni ngokusebenzisa isgobho esikhethekileko. 

Ukuhlukaniswa kwabomma abasundukubelethoku, kwenziwa amalanga alisumi, ngemva kwalokho umma osanda ukubeletha kuthiwa sele ahlwengekile: kodwana kutlhogakala bona athelwe ngentelezi ngaphambi kokobana ipilo yakhe ejayelekileko ithome. Lapha gade ahlala khona kutlhogeka kobana kuhlwengiswe, ngokobana kurhutjhulwe ngobulongwe phasi bekubaswe umlilo esibuyeni.

Ngemva kokobana koke lokhu kwenziwe, indoda ingangena ibone intwanayo kokuthoma, nanyana namhlanje abobaba abasebenza kude bangasarhoni ukuza ekhaya ngomnyanya lo. Kugayelwa utjwala, bugayelela ukugidinga kanye nokuthokoza abomma egade babelethisa. Umnyanya lo uphindwa lokha ubaba nakeza ekhaya abuya edorobheni azokubona umntwanakhe. 

Translated by Busisiwe Prudance Skhosana