Ubeba uya nga ha Sialala ya ma Zulu

© Dr Peter Magubane

Ahu Tendelwi Vhanna

Zwa u beba vhana uya nga maZulu a hu ngo vhuya ha vuwa ho tendelwa munna na luthihi ndi mushumo wa vhafumakadzi. Vhathu vhane vha bebisa ndi vhafumakdzi vhahulwane vha mudini vhane avha tsha beba. Nga murahu ha musi vhana vha tshi bebiwa vha ya tanzwiwa nga umsamo (zwithu zwine zwa wanala murahu ha nndu) huna mishonga ya madi yo khetheaho, ubva hafho vha ya kona uvha vho khwathiswa nga nga u dodziwa mishonga ine ya vha na maanda.

Ubva hafho zwine zwa kha diitwa na namusi mme na nwana vha ya vha dzula kule na vhanwe, u swika mukombo u tshi wa. Nga hetsho tshifhinga mme uvha atshi khou dzhiwa samuthu ane avha uri una dzi tshika na u tshinyadza kha munna arali anga tendelwa mudini. Avha tendelwi u kwama tshithu tshinwe na tshinwe na hone zwiliwa vha fanela u tou itelwa, kha zwigodelo zwo khetheaho, vha tshi khou shumisa na lebula yo khetheaho.

U khethiwa zwi nga dzhia maduvha matanu kana a 10, ubva hafho mme uya vha asina tshikha: uya tanziwa nga intlezi, asaathu vhuyelela kha vhutshilo hawe ha duvha na duvha. Hune a dzula hone hu fanela uvha ho kulumagiwa, nga matoko ane avha matete, na hune ha vhasiwa mulilo hu fanela uvha ho kuna. U bva hafho wa munna anga kona u dzhena a vhona nwana wawe lwa u tou thoma, naho huna uri vho khotsi vha zwino vha nga tou vhuya nga murahu.

Hu ya itwa halwa hu tshi khou pembelwa na u livhuwa vho mme vho bebisaho. Hu ya dovha ha itwa mushumo na musi khotsi a nwana atshi vhuya u da u tangana na nwana wawe lwa u tou thoma.

Translated by Khalirendwe Nekhavhambe