Ikhambo le-Robben Island

Lapha Kuthoma Khona Ikhambo

©Aaron Polikoff
Umakhiwo we-Gate way owakheke ngendlela ye-goemetry ngeze wakuphazimisa. Khamba utjhinge estazini samtje, udlule iminyango yerhalasi emide, lapho ikhambo le-Robben Island sele lithomile.
Ngaphambi kwedeskhi lelwazi, elisebenza abantu abambalwa abanesineke abaphendula imibuzo emithathu efanako kanengi: Isikepe sikhamba ngemva kwamairi amabili kusukela ngeiri lethoba. Sithatha ama iri amane.
Esandleni sesincele kunevikili lezipho, lapha ungathenga khona izinto ezihle ezithengiswa e-Robben Island. Amanzi anephawo abrendiweko, amakawosi, iinkhafu ama-key rings iincwadi, ama-diary, amakhalenda, iingobho, amarhalasi, iinkipa, amacici, amakomitji kanje namakhadi, izinto zokuhlobisa iinqandisi, amakhophi we- Freedom Charter nawo akhona. Ungathenga neskhiya se-Robben Island nekuyinto efanelakako ngombana ngilokho iimbotjhwa egade zingakuthenga njengesipho sikakrisimusi. Ivikili linanencwadi ezilungileko kanye nama-video, ekubalwa ngitjho nencwadi yomsebenzi yabentwana.

I-Ofisi Lamathikithi

©Aaron Polikoff
I ofisi elithengisa amathikithi lisesandleni sokudla. Nangabe gade uhlakaniphe ngokwaneleko kobana ubhokhe kusese neskhathi, uzokuthatha amathikithi kilo. Kuhlala kumatasatasa evesidirini elithengisa amathikithi, njeke fika ngesikhathi ukwenza bona ungahlangahlangani. Ungalithenga ithikithi lakho efesidirini, kodwana ungaqabangi bona ungavele ufike ungene eskepeni. Incenye yamakhulukhulu wabantu bavakatjhela isihlengelesi nyakanomnyaka, begodu isikepe sithatha incenye yamakhulu wabantu ngeskhathi sinye. Njeke akurari bona amakhambo avamise ukubhukwa elangeni elingaphambili nanyana amabili angaphambili kwelanga ozokukhamba ngalo. Esikhathi esinjengabo Nobayeni kanye noTjhirhweni, ukubhukha kuyatlhogeka
Nanyana abantu abanengii baqabanga bona umakhiwo lowo njengendawo lapha uthenga khona amathikithi, i-the Gateway iyindawo ebalulekileko ye-museum Kunemiqaliso embalwa e- upper floors kanye ne-video ongayibukela. Iimvakatjhi ezijarhele e-Gateway zidlulwa yizinto ezinengi, njeke fika ngesikhathi. Umakhiwo lo inama-levels amathathu. Ekungeneni kwakhona, nekuyindawo ephakathi, kuvakwe i-video. Inomlayezo we-video obuya embotjhweni zepolotiki zakade ebebabotjhwe e-Ribben Island nakwamanye amajele.

I-Archive Yemayibuye ye-Robben Island

©Tracey Derrick
Phezulu, kunemiqaliso embalwa eyenzekako nema-video archive. Kunabantu abanengi esele sibalibala kancani kancani. Kunabanye abanengi amabizwabo engakhange siwazi. Zoke iinsetjenziswa ezisetjenziswa ukwenza umqaliso lo zithathwe e-Robben Island-Mayibuye Archive, ebanjelwe ezikweni lemfundo eziphezulu le-Western Cape.
E-Lower level, kunenthombe ezimbalwa ezikulu zesihlengelesi nembotjhwa zakhona, kanye namaragi wemaplanka. Nawuvula amalayi wamaraga layo uzokubona iinsalela ezinengi ezimhlobohlobo zeshlengelesi: iincwadi zembotjhwa, iingubo zejele, iintifikedi ezenziwe ekhaya zezemidlalo nezinye izinto. I-lower level leyo isetjenziswa godu njenge-auditorium esetjenziswa lokha kuneminyanya ekhethekileko nemihlangano yensebenzi zakhona (engitjelwa bona unomdlandla, begodu ufanelekile ehlanganweni enomrabhu we-liberation movement).
Nawuqeda ukuqalaqala koke, kufanele uragele phambili uye e-lower level lapho uzokugibela khona iskepe. Ukusigibela kuthatha imizuzu eyi-30 ngaphambi kokobana sikhambe begodu zihlala sisibamba isikhathi.

Translated by Busisiwe Skhosana