Dwarf Mongoose
Ubudzobhelani

© Nigel Dennis

Igama

Ubudzobhelani [Helogale parvula]

Ukwakheka kwabo

Umhlobo lowobudzobhelani ngomncani khulu emdenini yobudzobhelani, kanti-ke ubudzobhelanobu obuduna nobusika bunesilinganiso sobudisi esimagremu ama-350 -450. Ubudzobhelani bunobude besilinganiso esilingana nomsilawo obumamilimithara ama-2500. Zifinyelela esimeni sobudala ngenyakawo wesibili ziphila kanti-ke bunesikhumba sombala ofanako umzimba woke begodu singaba mbala ozondo okukhanyaka nofana ubekwanga unobunzima lapha nalapha.

Ukudla

Ubudzobhelani buphila ngokudla iintethe, iinunwana, aboqoqmela, iimbhadwa. Iinunwana kunye neengogwana buzibamba ngokuzizuma ehlabathini kunye nokuzirhubhulula. Kesinye isikhathi iinlwanyana ezinomgogodlha ziyabanjwa zidliwe. Umhlambazo uhlala uyelele iinlwani ezingaba yingozi lokha nabuzumako ubudzobhelanobu.

Ukuzala nokukhulisa

Ubudzobhelani obusikani buzala amaphahla nofana amadzinyani amathathu ngemva kwekambiso yokumitha emalanga amasumi asithandathu nantathu. Ubudzobhelani obusikazi obungobukhamba phambili nofana obumrholi bukghona ukuzala amadzinyani amabili ukuya kamathathu ngonyaka begodu zizala bezikhulise ngesikhathi sonyaka esinezulu. Kuvame ukuzala khulu lezo ezingezikulu emhlambini, kuthi ezinye umsebenzako kube kufundisa nokuvikela ezincani. Umhlambi ngaphandle kwabasizi awukghoni ukukhulisa ngepumelelo ezincani.

Ukuziphatha kwawo:

Ubudzobhelani buzwana nokuzuma emini ngomhlambi, begodu zimhlobo wesifunda omhlambi owakheke ngamalunga angaba masumi amabili.

Indawo yokuhlala/isikhundla:

Umhlobo lo wobudzobhelani uzwana nendawo esikhotha esomileko kunye nemahlathini.

Lapho zitholakala khona:

Ubudzobhelanobu ukusabalala kwabo eendaweni ezisemaphakathini kivimbeleka esewula yalapho kuphelelela khona amahlathi weTlhagu kunye neTlhagwini Tjingalanga yesiFunda, iMpumalanga, neTlhagwini yaKwaZulu Natal. Busabalelel khulu eenarheni ezisetlhagwini.

Iimbalo balo ngepilwazo

Isilinganiso sobudisi (obusikazi): 210 - 340 g
Isilinganiso sobudisi (obuduna): 210 - 340 g
Isilinganiso sobude (obusikazi): 18 - 28 cm
Isilinganiso sobude (obuduna): 18 - 28 cm
Isikhathi sekambiso yokumitha: 1,5 months
Inani lamadzinyana: 2 - 4 young
Umhlobo/umkhakha: Carnivora (zidla inyama kwaphela)
Umndeni: Viverridae

Breeding

Amadzinyana amabili ukuya kamane azalwa phakathi kwenyanga kaSewula ukuya kuNtaka, isikhathi sekambiso yokumitha kwazo ithatha iimveke ezibunane nangahezulu.

Ihlathululo yemitlhabo

Bunemizwani emihlanu eenyaweni zangaphambili, iinzwani zokuthoma ezincani esemuva kwesithende sabo. Iinyawo nemizwani yokuthoma ngileyo ekghona ukubonakala lokha bukhamba buthaka, kodwana kubanzima ukubonakala lokha nabugijimako nofana ikhambisa. Inemizwani emihlanu eenyaweni zangemuva, kodwana kubonakala iinzipho zemizwani yokuthoma emibili ekutjho bona kusuke kuvela kwaphela leyo emine yeenyawo embili zemuva. Iinzipho zeenyawo zaphambili zide, zigobene, begodu zinesilinganiso sobude obumamilimithara alisumi, begodu zisebenza khulu ukurhubha. Iinzipho zemuva zincani kunezaphambili ngesilinganiso esingaba mamilimithra abunane.