Vhulwadze ha u Vhaisala Zwanḓa
Vhulwadze ha u vhaisala zwanḓa vhu vhangiwa nga Phomopsis viticola. Tsumbadzwadze dza hone hu kateliwa mavhala a buraweni, kha miraḓo mitete nga fhasi ha thanda. I vhonalesa mathomoni a khalanwaha nga murahu ha musi hu tshi khou thoma u mela zwithu zwiswa. Hezwi zwiita uri tshimela tshi xelelwe nga matavhi ngauri aya vha atshi khou sokou tavhanya uwa.Ndi zwithu zwine zwo ita tshipulumbu na mavhala a tshitopi vhukati ane avhonala kha maṱari-zwi nga ṱanganyiswa na mutshinyadzo une wa vhangiwa nga paraquat herbicide. Vhulwadze ha u vhaisala zwanḓa vhu langiwa ubva kha musi hu tshi khou mela matavhi maswa na u mela maluvha. Matavhi ane avha na vhulwadze a fanela u bviswa nga u tou geriwa ngauri hezwi zwi ḓisa malwadze manzhi.
Vhulwadze ha u Sina
Vhulwadze ha u sina vhu thoma vhu na muvhala wa buraweni yo thanyaho kha lukanda lwa nḓirivhe. Lukanda lwa nḓirivhe lu nga kha ḓi bva kha ṋama (ndi yone tsumba dwadze ine ya vhonala) nyimele ya nga ngomu, hu ya vhonala u sina kha nḓirivhe. Zwi vhangiwa nga Botrytis cinerea hezwi zwi a ita na uri mutshelo u sine zwine zwa fhedza zwi tshi khou ita veini tshena ine ya vha ine ya kaniwa i saathu swika nga mvumbo yayo. Kha nyimelo nnzhi vhulwadze ha u sina vhu ita uri hu tshi kaṋiwa hu si kaṋiwe zwithu zwinzhi na hone hu kaṋiwe veini ine yavha isi ya maṱhakheni na veini tsuku ine ya vha na muthetshelo une wa vha thungo.Vhulwadze ha u sina vhu ya langea nga u fafadzela mushonga wa u lwa na zwitzhili uri zwi si khakhisi u ṱuma lurere. U fanela u thoma u langa musi hu tshi kha ḓi tou thoma u vhonala uri hu ḓo a nwa mutshelo (musi mitsheo i tshi vho thoma u vhonala na u shanduka muvhala) u swika tshifhinga tsha u kaṋa, ndi zwa ndeme. Na hezwi zwa u langa thanda na maṱari na mitshelo uri u kone u anwa zwithu zwi zwinzhi ndi zwa ndeme ngauri zwi a langa maṱari – u kwaṱha ha maṱari, ngauri maṱari a sokou ḓala aya fhungudza ku anwele. Na uri zwi a langa kha u ḓelwa ha vhulwadze ha u sina. Na u sheledza ndi zwa ndeme nga maanḓa arali hu kale mvula i sa khou na. Miri ine ya anwa i sina vhutshivha ndi yone yo no ḓalelwa nga haya malwadze. Zwino u fanela u tenda uri hu dzhene muya uri na maṱari a kone u hula zwavhuḓi. U langa miri ya veini muri une wa vha wo kavhiwa u fanela u bviswa wa fhisiwa.Translated by Khalirendwe Nekhavhambe