U Ṱalusa Ḓivhazwakela ya Robben Island

Murahu nga vho 1700

Hu ḓivhea sa fhethu he vho-Nelson Mandela vha fhedza minwaha yo no ṱoḓa u swika kha 30, Robben Island ho isa phanḓa na u ṱalusa ḓivhazwakela ya Afrika Tshipembe. Ho shumiswa sa tshitepisi tsha mupo he zwikepe zwe zwa vha zwi tshi ṋuvhela vha nga kona u hwala dzi seals na makumba apenguin. Musi hezwo zwi tshi fhela, nngu na mivhuḓa zwa ḓiswa. Nga hetsho tshifhinga vha rei vha khovhe vhane vho vha vho ḓi dzhenisa kha zwa vhugevhenga, vho vha vha tshi ṋamedzwa vha ya vha kudzwa tshiṱangadzimeni uri vha tshile kana vha fe.
Tshiṱangadzime, henefho ri tshi tou bva maḓini a Cape Town, ho vha khotho ya zwa polotiki ya u tou thoma murahu nga 1700 musi vha Muslim vha tshi lwa na vha mulayo wa Dutch kha ḽa Indonesia vha tshi siiwa henengei. Nga tshifhinga tsha dzi nndwa dza Eastern Cape nga 1800, vharangaphanḓa vha ma xhosa ho kateliwa na mulwi vhukuma muporofita Makana, vho iswa nga vha European colonialists. Nga murahu ha mbo ḓi ḓa vhulwadze ha mapele na vhane vha lwala vhulwadze ha muhumbulo ubva hafho nndwa ya WWII ya vho shanduka ya vha khotho khulwane ya vhafariwa vha zwa polotiki. Yo ṱoḓa uvha resort ndi mashudu ngauri zwazwino tshiṱangadzime ndi fhethu ha mvelo na mupo kana mufhe wavhuḓi.

Translated by Khalirendwe Nekhavhambe