U fhungudza u xelelwa nga zwimela, nga mulandu wa murotho une wa da u lenga, nga u tavha zwimela zwine zwa shavha murotho nga murahu ha musi murotho wo no fhungudzea. Hezwi zwi nga si dzulele zwi tshi khou konadzea, sa vhunga u tshi nga xelelwa nga tshifhinga tshine ha vha hu tshi khou rengiswa zwimela zwine zwa vha zwo no tavhanya u vhibva.
U xelelwa nga zwimela nga mulandu wa murotholo wo no da u tavhanya, zwi nga fhungudzea nga mulandu wa u tavha vhukati ha khalanwaha ya tshilimo. Tshimela tshi ya hula hu saathu swika murotho wo kalulaho.
Zwi ya konadzea uri u tavhanye u kane nga u vhea zwiraba fhethu hune havha uri ho tsireledzea, u fana na kha dzi thanele thukhu, musi hu tsini na u fhela khalanwaha ya u rothola. Musi khombo ya murotho yo no fhela, zwiraba hezwi zwi ya kona u iswa tsimuni.
Mabulasi ane avha uri akha di vha matuku kha vundu la Eastern Cape vha ya tavha zwiraba zwa mavhele, uri vha kone uvha na zwikoli zwidala nga u tavhanya.
Ndila dzine dza Thusa kha u Tsireledza Zwimela kha Murotho
Dzi thanele thukhu dzi ya kona u fhatiwa hu tshi khou shumiswa ma sheet a plastic zwine zwa do vhonala sa dzi green house. Hedzi dzi sheet dzi fanela uvha dzi tshi khou kona u tika zwiraba zwi tshi khou tsitsela fhasi mavu u thivhela uri anga fhalala.
Sa kha mutsho une wa vha fhasi hadzi plastic zwi ya swika hune wa fhisa, hune hu nga todea u dzhena muya. U nga kona u bvisa dzi sheet musi hu nga masiari.
U fanela u zwilonda uri u kone u bvisa maplastic anea vha o sala musi hu tshi fhedziwa u kaniwa ngauri hezwi zwi nga vhaisa zwimela zwine zwa nga da u pala henefho.
Greenhouses na thanela
Kha vhupo hune ha vha uri hu nntha-hune ha vha na murotho, u bveledzwa ha miroho zwiitwa kha dzi greenhouse na dzi thanele. Fhedzi naho zworalo hezwi zwithu zwi ya dura zwa dovha zwa toda u langa ha vhudi, fhedzi dzi ya bveledza mitshelo ine ya vha minzhi.
Mbuyelo khulwane kha u bveledza miroho kha dzi greenhouse ndi musi wo tavha tsini na dzi dorobo dzine dza vha uri ndi khulwane uri u kone u rengwa na tsini na vhukavhamabufho. Tsumbo ya vhudi iya vhonala tsini na Krugerdorp. Heli bulasi line la vha kha greenhouse tsini na Johannesburg na vhukavha mabufho ha O.R Tambo.
Kha dzi orchard dza mitshelo na mitokola
Nga 1950 modoro wa kale wa mapfura wo fhiswa kha maduromu kha orchard ya maapula na mapiere zwa Koue Bokkeveld, fhethu hune ha vha dzi thavhani dza Western Cape, vhusiku he havha ho lavhelelwa u tshinyadziwa nga murotho. Mufhiso wo daho na vhutsi zwa kona u vala fhedzi zwa tshinyadza vhupo nahone hu sa khou tshiyela.
Nga 1960 ha kona uvha na u divhiswa zwa u sheledza nga sprinkler nga thermocouple-hu vha ho maanda fhadziwa dzi pulaka musi hu tshi tsa mufhiso wa muyani wa fhura zwine zwa vha zwo lavhelelwa.
Zwazwino zwa sheledza nga sprinkler zwo no valiwa nga zwa u sheledza nga drip na ground-level micro-sprinkler irrigation zwa overhead sprinklers a zwi tsha shumiswa musi hu tshi khou fhungudzwa murotholo.
Kha muedzi wa Napa California, huna dzi heater dza mudagasi dzine dza vha na dzi fene dzine dza vhudzula muya wa u fhisa kha mutokola u itela u fhungudza murotho.
Translated by Khalirendwe Nekhavhambe