Nga tshugulu
Heyi phukha iya kona u vhonala u ṱavhanya nga mulandu wa tshivhumbeo tshayo na mananga ayo. Tshugulu ndi khulwane vhukuma na hone I vhonala I tshi tou vha tsini vhukuma na ndau. Havha vho u tswa maṋanga a dzo ndi vhone vhane ra vha vha hwesa mulandu wa u fhungudzea hadzo.Kruger national park huna tshugulu dzine dza vha tshena nga muvhala (ceratotherium simum) dzine dza wanala nga maanḓa matandani vhukati ha sarbie na crocodile rivers, dzi si ḓale hafha shingedzi na letaba. Heyi tshugulu ntsu (diceros bicornis) I wanala fhethu hune ha vha na mipfa na hune ha vha na ḓaka ḽihulu lo pinzanaho kha southern kruger vhukati ha skukuza na pretoriuskop na south of lower sabie tsini na boroho ya dzi ngweṋa.
Zwine tshugulu ya edelisa zwone na tshifhinga.
Tshugulu I eḓela yo ima kana yo sedza nnṱha na hone iya kona u eḓela dzi awara dzo no lingana dza malo. Uya kona u I wana yo dzula fhasi ha muri arali ḓuvha ḽi tshi khou tou fhisa zwavhuḓi , fhedzi arali dzo fara khofhe u ḓo zwi vhona nge ya pomba milenzhe kha lurumbu luthihi. Dzi eḓela lwa mulalo nga maanḓa zwine zwa ita uri I kone u ṱhaseliwa zwavhuḓi.Iḓi geḓa nga mini?
Musi ḓuvha ḽi tshi khou tou fhisa vhukuma iya kona u dzula murunzini kana kha maḓi asongo kunaho. Mashika hayo ha tou I rothodza fhedzi lini a dovha hafhu ai tsireledza lukanda lwayo kha zwi lumi na ḓuvha. tshugulu I funesa nga maanḓa u tshimbila vhusiku hu tshi rothola lwo no kondelelea. Dzi ya ṅwa na maḓi arali a hone.Maṋanga a tshugulu o itiwa nga mini na hone ndi ngani a a ndeme vhukuma a tshi khou liliwa.
Maṋanga a tshugulu ha ngo itiwa nga mavhudzi o ḓoweleaho sa zwine wa nga humbulisa zwone fhedzi o itiwa nga keratin( zwi shumiswa zwithihi zwi no ita dzi nala , claws na hooves) maṋanga a hone a ya shuma u lafha . hangei yemen maṋanga haya a shuma u ita zwi farwa zwine zwa fhiwa vhatukana vhaṱuku musi vha tshi swika uya kha vhanna.