Dzina
Ndi african buffalo kana buffalo la kappa(syncerus caffer)Mbonalo ya African buffalo
Ndi ḽi puka ḽihulu ḽire na maanḓa, ha fha nnṱha kha mahaḓa a ḽo ḽi ya swika vhulapfu ha 1,5m na masi ya 750kg . Mbeu dzoṱhe dzina maṋanga, hedzi dza mboho dzi ṱalusiwa nga u lemela dzi na maṋanga o khotheaho.Kuḽele
Holu lugwada lwa dzi buffalo lune lwa dzulela u tshimbila nga zwigwada, zwine zwa kona u ḓi phandela zwi ya kona u kuvhanganya zwiḽiwa zwa zwo uya nga hune zwa funa uḽa ngauri zwi ḽa zwithu zwoṱhe naho huna uri zwi vha zwo khethefhala , zwi ya ḓi kuvhanganyela na zwi tshakatshaka zwinzhi zwine zwa dovha zwa kona u zwiita mahatsi/malaṱwa zwa ḽa.Kubebele
U ḓi hwala ha hone ndi henefha vhukati ha ṅwedzi wa ṱhafamuhwe uya kha shundunthule. Uḓi hwala ha hone ha vha ha maḓuvha a 330. Tshi buffalo tshiṱuku tshi ya bebiwa henefha u bva kha ṅwedzi wa phando uya kha ṱhafamuhwe ha vha na u sa tou dzudzanyea henefha kha ṅwaha luhuhi. African buffalo ndi phukha ine ya bva phanḓa kha u ṱhogomela . iya kona u vha yo vhea zwiḽiwa zwinzhi vhukuma u itela arali ya ri I tshi vhofholowa ha vha na gomelelo.Kuiitele
Buffalo nnzhi dzi ḽiwa nga dzi ndau. Musi nnthihi kha lugwada ya thaseliwa nnzhi dzi ya shavhela kha yo u I thusa. Dzi buffalo dzo ṱangana nga tsha dzo dzi ya kona u lwisa lugwada lwa dzi ndau. Buffalo yo vhaisalaho ya munna hupfi ndi yone ire khombo nga maanḓa nga vha zwimi, ndi zwone zwiṅwe zwa zwithu zwo itaho uri heyi buffalo I wele kha lugwada holwu lwa big 5. Hoyu mukwita ndi wa vhubvo ha uḓi phina nga u zwima , zwiṱuku na zwihulwane.Hune dza wanala hone
Dzi ya wanala woodland savanna, nga vhuḓalo hadzo dzi hone kruger national park na dzinwe dzi songo tou ḓalaho nga maanḓa dzi hone Zululand na eastern cape.Zwe zwa waniwa dzi tshi sengulusiwa.
Mashudu mavhi musi heyi buffalo itshi sedza muthu i musedza nga ḽito ḽine ḽa ri muthu uya ḽi koloda tshelede, zwi tou amba fhedzi uri wa nga vhuya wa ḓi wana wo vhea mulenzhe wa u ḓakani hune ḽa vha hone.
Buffalo dzo hwala tshitzhili tshine tshi si vhe tsha vhuḓi kha phukha dza hayani, nga ṅwambo wa hezwi buffalo dzine dza vha uri a dzi na malwadze uya kona u dzi wana eastern cape afrika tshipembe.