Lilac Breasted Roller
Xivumbeko
Sayizi ya avareji ya Lilac Breasted Roller I tiinchi ta 14.5. Nhloko leyi hlantswiweke ya rihlaza yi kulu, nkolo wu komile, milenge ya rihlazanyana- xitshopana yi komile naswona mikondzo yi komile. Nomu wu tsindziyerile, wu pondzeka naswona makumu iya huku. ncila wu tontswile naswona wuna sayizi yale xikarhi hiku leha. Nhlana na scapular i swa ribungu. Katla ra timpiko, tinguvu to lukiwa tale handle ka tinsiva to haha nale hansi hinkwaswo i swa violet. Masungulo ya ti “primaries”nati “coverts” i ta rihlazanyana- wasi wo kwalala naswona tinsiva tale handle t ncila ti lehisiwile naswona ita ntimanyana. Xilebvu ixo basela, muvala kuya eka lilac wo fuma wa vele. Swirho swale hansi i swa rihlazanyana- wasi. Nomu i wa ntima naswona matihlo i ma ribungu. Tina timpiko letikulu na swihahisi swo tiya.
Swakudya
Lilac Breasted Roller yi dya tinjiya, swifufununu, nkarhi wun’wana minkolobyana, majenjhe na “amphibians” letintsongo. Ti hlota ku suka emisaveni.
Ku tswala
Ti endla swisaka lesi nga kongomangiki minsinya ya ntumbulukona switshuka swa majenjhe. Nkarhi wun’wana ti teka mincele ya swisaka swa tiwoodpackers kumbe kingfisher. Ti tshikela 2-4 wa matandza mo basa. Hi masiku ma 19 swikukwana swiva swiri na tinsiva to helela naswona ta mpnga-ribungu.
Mahanyelo
Tirollers ti kuma vito ra tona ku suka eka mahahelo ma tona mo tsakisa ma “courtship”, ku nyupela matini koka ku nga entangiku tlakukela henhla ko vonaka hiku vumbuluka kumbe mafambelo mo mbuwetela ma rivilo, ma heleketa hiku vitana kapongo ka raucous. Tirollers himkwato ti voniwa ti teka nsati wun’we hinkarhi naswona ti “territorial” swinene. Lilac Breasted Roller yita tshama emakumu ka ntsandze wa murhi wo fa, yi pima ndhawu leswaku ku hloteka yini. Xiphemu xin’wana xo toloveleka hi mahanyelo ma yona hi leswaku yi tlhela yi hlota swihari leswi balekaka ritshwa . I muhahi wo hatlisa wa rivilo, yi dya ti “acrobatics” hi nkarhi wa nguva yaku byamela. Kahlekahle ti tswalela etimpikweni . ti tshama hi ma phere kumbe hi mintlawa leyintsongo, kambe yi tala ku voniwa yiri yoxe. Ku vitana ka yon aka pongo ko nonon’wa squawk, ‘zaak’. Nkarhi wun’wana ta rhurha-rhurha, kambe eka tindhawu tin’wana ati fambafambi. Leswaku ti dya, ti wela nyana ehansi ku suhi na makumu ma ya ntsandze ku suhi na swihlotiwa swa tona kutani ti swi dyela ehansi kumbe ti tlhelela epecheni ya tonal aha ti gembetelaka ti ngase mita hinkwaxo. Ti “territorial” nakambe ti sirhelela “titerritory” letintsongi ta swakudya; patu. Ti hlongorisa swipisisi swo tala ku suka ku suhi na ncele wa xisaka, hambi kuri ndzhaku ko byamela.
Vutshamo
Mabyanyini, tindhawini leti pfulekeke ta tihunyi na swifundza laha mincele yi kulaka hi wun’we-wun’we.
Laha ti kumekaka kona
Xipisisi xi anama ngopfu kumbe kantsongo hiku vuyelela hinkwako vuxeni nale dzongeni wa Afrikaku suka eribuweni ra Red sea na Ethopia na n’walungu-vupeladyambu wa Somalia kuya eribuweni ra Angola na n’walungu Afrika-Dzonga. TiLilac Breasted Roller ti tshama ematikweni ma mungu leringa na minsinya leyi ngana mimpfhuka ya jahle, ti game to vumbuluka ta misava yova na nhova tindhawini tov aka minambu na misava leyi rimiweke, kambe ati hlangani na vutshamo bya vanhu.
Vito ra xi Latin
Coracacias caudata
