Baeti ba Serapa sa Sechaba sa Mapungubwe

Ho Kenyeletsa ha Mapungubwe

©David Fleminger
Serapa sa Sechaba sa Mapungubwe se amohela baeti ba dikete ba letsatsi (ho akarelletsa le dihlopha tse ngata tsa maeto a sekolo) mme palo e ntse e eketseha ka nako yohle. Ho feta moo, 60% ya baeti ba batsho, e fapaneng ka ho feletseng le dipalo tse hlollang tsa ho ba teng dirapa tsa sechaba tse ding. Phapang ena e ka nna ya eba hobane Mapungubwe ke serapa sa pele sa naha e lokelang ho nehelwa moyeng o ikgethang wa Afrika; e leng e keteka histori e kileng ya hanyetswa kapa ho tloswa.
Ka lehlakoreng le leng, dibaka tse ding tsa boikgathollo, di atisa ho nkwa e le ho atoloswa ha tsamaiso ya kgethollo ya molao mme ka tlwaelo di ne di se na meedi ho baahi. Ka hona, ho kenyeletsa Mapungubwe ke ntho yo SAN Parks e lakatsang ho e kgothaletsa dibakeng tse ding tsa tlhokomelo.
Empa hoo e ka bang feela ka dipolotiki feela. Mapungubwe e bonahala e atile hobane ke sebaka se monate ho se etela. Sebaka sa tlhaho ha se sa tlwaeleha ebile se ya ikgetha. Dikampo tse ding kaofela dia ikgetha. Mme serapa seo se boetse se na le dibaka tse tharo tsa bohlokwa tsa ho epollwa ha dintho tsa kgale tsa Leralla la Mapungubwe, K2 le Schroda.

Hobaneng o Eme?

©Roger de la Harpe
Sebaka sena sa boikgathollo se fana ka bodulo bo babatsehang (ho molemo haholo ho feta Kruger) le maruo a mesebetsi le dipapadi.
Sebaka se setle sa boikgathollo se sa tlwaelehang ebile se tsoteha.
Dilemong tse dikete, se kile sa jelwa sehlabeng se seholo se nnile sa jellwa ho theha sebaka sa dibaka tse ding tsa diphula le dithaba.
Qetellong ya Limpopo, mesaletsa ya lehlabathe lena e lebisa sebakeng se seholo sa marulelo a theohelang nokeng ya metsi. Sebaka se bophahamong se bophahamo ba dimithara tse 300 ho isa ho tse 780 ka hodima lewatle.
Dithaba tse ka thoko le dibaka tse ka thoko tsa sebaka seo, tse kang Mapungubwe, di ile tsa boptjwa ha karolo e nngwe ya Clarens Sandstone e theoha haholo ka nako e telele, ho fihlela ho ena le dibaka tse ngata tse sa tsamayeng ntle le tsona.
Leqheka lena la lejwe le lekgubedu (le hlaloswang e le 'ho nyatsa ditopo tsa lehwatata') le kopanya le jwang bo botala diphuleng ho fa moeti moelelo o hlakileng wa mmala.

Translated by Bongani Matabane