Ka Thoma Bjang Serapana sa Merogo Ya Manyoro

Mix crops to limit bug infestation and to improve soils.

Mmu ke ntlha ye bohlokwa go feta tšohle ge o pšalong ya manyoro. Pele ga ge o thoma serapana sa merogo go nyakega gore o kaonafatša mmu ka go oketša dibodi. Dibodi di thuša go boloka monola wa mmu gore o dule sebaka se se telele. Mmu o gamolega gabotse, meetse a tsenelela tlase gomme mmu o swara monola nako e telele, ka lebaka la gore go na le mafelo a dibodi mo mmung.
Medu ya dibjalo e tšweletša botse le ka matla e bile e thuša go tšweletša dibjalo tše di lokilego. Dibodi le tsenelelo ya mmu ka medu ye e tsenelelo ya medu yeo e bontšhago mmu e gogela dibokwana tše thušago go bodiša dibodi tše di oketšago monono wa mmu. Moya o montši kudu mo mmung o nea medu oksitšene yeo e lego gona mo medung ya ya dibjalo gore di gole e bile di heme.

Dibodi tše di sa dumelwago mo polaseng ya manyoro ke difanki goba go bolaya difanki difankase (goba kgoboketšo) ya dipeu. Mo Afrika Borwa, di tšhetšwe ka moka tša dipeu di swarwa le difankase go lwantšha malwetši le malwetši a fankase mo senyong ya dibjalwana ka lebaka la gore go na le difankase mo mmung. Kalafo ke ya go šireletša peu go mmu wa difankase. Peu ya setšo goba ya tlhago e swanetše go šomišwa. Ge e se gona, mehuta ya peu e nontšhego e swanetše go šomišwa.
Genetically Modified Organisms (GMO’s) ga di a dumelelwa mo temong ya manyoro. motšweletši wa manyora o swanetše go hwetša lengwalo la go tšwa go baabi leo le bolelago gore ga go na peu ya GMO e filwego. Se a se ame e fela peu, eupša le dibjalwana le diripana.

Go Beakanya Malao A Peu

©Eric Miller

Spier Wine Estate outside Cape Town. Women working on an organic agricultural project that is part of the wine farms programs.

Pele o ka epolla mešima ya serapana sa merogo ya gago, o swanetše go kgoboketša matlakala a serapaneng le moraleng ya dibeke tše mmalwa. O tšhele monontšha go bodiša ka gare go fihlela o kgobokeditša. Gomme ye e hlakantšwa (ka dillaga) le mmu mo malaong a peu ya gago. Malao peu ya gago ga a swanela go go feta bogolo bja lebati. Eupša o dire gore o boloka mmu wa godimo gore o be wo (moso) gomme mobutlase ntle; o diriše mobugodimo go tlatša mafelelo a seloto.
Balemi ba bangwe ba ka no ba le dikarolo tše kgolo tša mmu gomme ba nyaka go bjala merogo ye mentši ya rekišwa. Ba ka dira mepete ye mmalwa, goba mepete e ka ba botelele ba go lekana 2 m, eupša e sego segolo sa go feta 1 m.
Mepete e sese e bonolo go nošetšwa.
Go bonolo go hlahloba dibjalo mabapi le mengwang le disenyi le malwetši go lokiša mpete gabotse.
Dibjalo di ka ba bonolo e bile di ka šireletšwa gabotse kgahlanong le diphoofolo le dinonyana.
Ge e le gore go a kgonagalo go se sepele godimo ga mmu mo mpeteng go ka šitiša kgohlagano ya mmu.

Translated by Lebogang Sewela