Leeto la go ya Sehlakahlakeng sa Robben

Moo leeto le thomago

©Aaron Polikoff

Hlamo ya kgogedi, ya tšeometri ya Gateway ke ya go se e phošwe. E sepela go ya godimo ka ditepising tše di sephara tša leswika gomme o sepele ka mabating a ma telele, a galase, gomme leeto la gago go ya Sehlakahlakeng sa Robben le thomilwe.
Pele ga gago ke tafole ya go abelana ka tshedimošo, e šomelwa ke batho ba mmalwa ba go se fele pelo ka go makatša bao ba arabago dipotšišo tše tharo tša go swana le go feta gape: Sekepe se sepela diiri tše pedi tša dingwe le tše dingwe go tšwa ka iri ya senyane. Se tšea diiri tše ka bago 4. Ke la nngele la gago ke lebenkele la dimpho, moo o ka rekago diphahlokgwebišano tše fapanego tša go makatša tša Sehlakahlake.
Meetse a go ba le leina la kgwebo, disokisi, dikhafo, dinkgokolo tša dinotlelo, ditšhupetšo, ditayari, mealo ya magotlo a dikhomputha, dialemanaka, malepole, digalase, dihempe, mangena, dikomiki, dibaiki, dikarata tša poso, dimakenete tša setšidifatši le dikhopi tša fekse tša Lengwalo la Tokologo ka moka di gona. E bile o ka reka le senotlelo sa ka Sehlakahlakeng sa Robben, seo e lego sa maleba ka seo ke ge bagolegwa ba kgale ba ka be ba ka se nyaka ka Keresemose. Lebenkele gape le na le kgetho ya dipuku le dibitio, go akaretšwa le puku ya ditiragalo ya bana.

Kantoro ya dithekete

©Aaron Polikoff

Kantoro ya go dithekete e ka la go ja la gago. Ge e ba o bohlale bjo bo lekanego go beeletša pele, o tla hwetša dithekete tša gago mo. Go dula go šomiwaa lefensetereng la go rekiša dithekete, ka fao fihla ka nako ya go efoga kgatelelo ya monagano. Gape o ka reka dithekete tša gago lefensetereng, eupša o seke wa nagana gore o ka fihla fela gomme wa namela sekepe se se latelago. Batho ba seripa sa milione ba etela sehlakahlake ngwaga o mongwe le o mongwe, gomme sekepe se nametša fela batho ba ka bago makgolo a mabedi ka nako. Bjale, ga go makatše gore ka tlwaelo maeto a beeleditšwe letšatši goba a mabedi pele ga nako. Ka sehla sa godimo, ka Manthole le Pherekgong, dipeeletšo ga di hwetšagale bonolo e le ruri.
Le ge e le gore batho ba bantši ba fela ba nagana ka ga meago bjalo ka lefelo leo o ka hwetšago dithekete tša gago, Gateway ke karolo ye bohlokwa ya maitemogelo a musiamo. Go na le dipontšho tša go fapana mabatong a ka godimo le bitio ye e tseneletšego ya kgoboketšo ya dikgatišo tša histori ka tsela tšeo o ka di lebelelago. Baeti bao ba kitimago ka Gatewa ba tla fetwa ke tše ntšhi, ka fao fihla ka pela o fetša nako o hlohlomiša.
Moago a na le mabato a mararo. Ka lebatong la go tsena, yeo e lego magareng, go na le hlomo ya bitio ya lebotong. E na le dibitio tša melaetša go tšwa go mehutahuta ya bagolegwa ba pele ba sepolotiki, bobedi go tšwa ka Sehlakahlakeng sa Robben le dikgolegong tše dingwe.

Kgobokantšho ya dikgatišo tša histori tša Mayibuye ka Sehlakahlakeng sa Robben

Ka lebatong la ka godimo, go na le dibaka tše mmalwa tša pontšho le bitio ya go nyaka ya dikgatišo tša histori. Go na le batho ba bantši bao gannyane gannyane re ba lebalago, gomme go na le ba bangwe ba bantšhi bao maina a bona se kago ra wa tseba. Didirišwa kamoka tšeo di dirago dipontšho tše di hwetšwa go tšwa kgobokantšhong ya dikgatišo tša histori tša Mayibuye tša Sehlakahlake sa Robben, tšeo di swerwego ka Yunibesithing ya Kapa Bodikela.
Ka lebatong la ka fase, go na le diswantšho tše mmalwa tše kgolo, tšeo di išago maikutlo godimo tša sehlakahlake le bagolegwa ba sona, gammogo le kgoboketšo ya dikhapote tša kota. Bula dilaiki tša dikhapote tše gomme o tla bona dilo tša go kgoboketšwa tša mehutahuta go tšwa ka sehlakahlakeng: diketane, mangwalo a bagolegwa, mapai a ka kgolegong a go kgeiga, disetifikeiti tša maitirelo go tšwa ditiragalong tša dipapadi le diphetho tše dingwe tša bowena.
Legatong la ka fasana le lona le na le holo ye e šomišwago ka ditiragalo le dikopano tša bašomi tša bohlokwa (seo ke boditšwego gore di ka ba le maatla, bjalo ka ge e lego maleba go mokgatlo wo o nago le medu ya yona ka mokgatlong wa tokologo). Ge o setše o feditše go lebelela, o swanetše go tšwela pele go ya legatong la ka fasana moo o tlago go namela sekepe. Go namela go thoma metsotso 30 pele ga ge se sepela, gomme go sepela ka mehla ke ka nako.

Translated by Lawrence Ndou