Sehlopha se se Mpsha sa Balekodi
Masson o feditše mengwaga ye mentšhi a sepela lefase, go akaretšwa maeto a mabedi a ka Aforika Borwa ka 1772-1774 le 1786-1795. O kgobokeditše Stapeliads go tšwa seleteng sa Kamieskroon ka 1774. Masson gantši o be a sepela le mokgoboketši yo mongwe wa tsebega, Carl Thunberg, ‘Moruti wa Thutabjalo ya Motse Kapa’. Mmogo, ba etetše mathokong a borwa a Knersvlakte, kgauswi le Vanrhynsdorp, gape ka 1774.
Diabe tše pedi tše kgolo ka kanonong ya bodikela ya tsebo ka ga Namaqualand e be e le Robert Gordon le William Paterson. Gordon, hollander, mosepedi o tšweletšo wa MoHollane yo a ilego a tšea maeto a mmalwa go ralala Aforika Borwa. E be e le ka nako le lengwe la maeto, ka 1777, moo a kopanego le noa ‘Ye Kgolo’ kgauswi le Bethulie, gomme a e fa leina Mmala wa Namune, ka tlhompho ya Ntlo ya Mmala wa Namune, babuši ba Holland. Gordon o ne a gononela gore noka ye e sepela go ysena ka lewatle, eupša o be a ka se kgone go fa bohlatse mo lebakeng le.
Go Hwetša Molomo
Ka nako ye nngwe, o be a latofadiwa go ba sehlodi sa Brithane, gomme ka moragonyana, go boletšwe gore o be a bona gauta ka mabopong a Noka ya Mmala wa Namune, eupša a swere sephiri go yena. Le ge go le bjalo, Paterson o be a šetše e bile mabopong a Noka ya Mmala wa Namune ka 1778 ge a lekola meepo ya koporo yeoo mo dinakong tša lehono Springbok, yeo a e bonego e na le kholofetšo. Ka fao, o be a tseba selete ge ena le Gordon ba tloga ba eya lebowa.
Bonkgole bjo bo nnyane go tloga Motse Kapa, ba be ba le mahlatse kudu go kopana le Hendrik Wikar, klereke ya Khamphani ya Bohlaba ya India ya Dutch, yo a tšhabilego ka Motse Kapa ka 1775 ka lebaka la dikoloto tša go tobola. Wikar o feleditše a fetša mengwaga ye mmalwa a sepela go bapa le Noka ya Mmala wa Namune ka sehlopheng sa badudi bangwe ba go ba le botho gomme a ngwala pega yeo e sego ya semmušo ka ga selete, a e romelwa Mmušiši Dutch, Van Plettenberg. Pego ye e be e tšewa go ba le mohola ka fao mmušiši a swarela Wikar, yo a bego a le tseleng ya go boela morago Motse Kapa ge a kopana le Paterson le Gordon. Ga go na pelaelo, Wikar o file balekodi ba babedi tshedimošo ye bohlokwa ka ga leeto la bone le le tlago.
Le ge go le bjalo, leeto le be le le boima. Mohlaba o boleta wa Sandveld ka mehla o be o le boima moo basepeding, eupša Gordon le Paterson ba be ba ikemišeditše go tšwela pele go ya ka lebopong go na le go ya ka bodikela mo lefelong le le thata. Bjale ba kgotleletše ba tšwela pele go kgorometša tsela ya bona go tšwa Nokeng ya Buffels (kgauswi le ya selehono Kleinzee) go ya Macdougalls Bay (kgauswi le ya selehono Port Nolloth) le go ralala ka Nokeng ya Holgat, go fihla ge ba fihla Molomong wa Noka ya Mmala wa Namune ka 17 Phato 1779. Naga ye ye nnyane ya go ka ba 120 km e ba tšere matšatši a senyane.
Go Reela Noka ya Mmala wa Namune
Mokolonele Gordon o šišintšwego gore la mathomo ba nwe maphel a mmu gomme ka morago ya Kgošana ya Mmala wa Namune; Ka morago ga moo a ilego a fa Noka leina la Mmala wa Namune bjalo ka hlompho go Kgosana.’ Tiragalo ye ya bobedi ya go fa leina e be e le ka lebaka la gore bolelago gore Gordon o be a se na bonnete bja gore ke noka yona yeo a e bonego ka Bethulie.
Go tloga fao ba kotamišitše seketswana ka lebopong la lebowa la noka, moo ba ilego ba kopana le MaKhoisan moo Gordon a ba ngwadilego. Matšatšing a mmalwa ao a latelago moo ba feditšego matšatši a mmala moo ba bego ba lekola karolo e kgolo ye e kobegilego ya Noka ya Namune, eo e kobegelago ka tikologong ya sebjalebjale ya Phaka ya Setšha ya Richtersveld.
Balekodi mafelelong ba boetše Nokeng ya Buffels, moo kgaoganego ka ditsela; Paterson a ya ka Motse Kapa gomme Gordon a boela ka Mmaleng wa Namune a latelago noka go ya bodikela ka lefelong la Prieska, go ikgotsofatša gore se e be e tloga e le noka yeo a hlamilego leina la mathomo ka 1777.
Translated by Lawrence Ndou