Wild Ginger
Ijinja yomango nofana ye-Natal

© Ton Rulkens

Igama

Ijinja yomango nofana ye-Natal (Wild Ginger or Natal Ginger)

Igama lesi-Latin

Siphonochilus aethiopicus

Ihlathululo

Imirhabu yesimilwesi i-Wild Ginger ayinuki njenge jinja kwaphela, kodwana ibuye inambithe njengayo. Umhlobo lo uyincenye yomndeni wamamajinja (Gingers) begodu athwala inani eliphezulu lamakari, avamise ukukhula ngesikhathi nangenva kwesikhathi sokutlhurha. Amathuthumbo amumethe umnuko, begodu anesilinganiso esimamilimitha ama-60-80mm wobubanzi, anombala obukhobe okukhanyako ukuya kophephula begodu siwathwalela phasi eduze nehlabathi.
Nanyana kulithuthumbo elonakala lula ngokuthi likghone ukuhlala ilanga linye kwaphela nje, isimilwesi sikghona ukupha amathuthumbo amasumi amabili nahlanu ukusuka ngenyanga kaSewula ukuya kuSinyikhaba. Imirabhu yesimilwesi isetjenziselwa khulu ukulapha amakhaza kanye nomgomani begodu ukuya nokuya siyaphela emangweni isimilwesi.

Indawalo yemvelo

Ithuthumbeli lingabonwa limile eendaweni ezihlangana namatje nemahlathini weSewula Afrika, kodwana kukhe kwaqatjangwa bonyana liphelile eendaweni lapho linomlando wokutholakala khona.

Ibuthelelolwazi ngomangwawo

Isimilwesi i-Wild Ginger sisetjenziswa khulu eenhlahleni zokulapha ngokwesintu, okufaka hlangana ukusetjenziswa ngokwendabu begodu kungebangelo isimilwesi sivunwe khulu – pheze ukufikela lapho sipheze satjhabalala khona. Kuqatjangwa bonyana sitjhabalele koke emangweni wa-KwaZulu-Natal. Sele babanengi abantu abatjala isimilwesi ukwenzela ukusisindisa ekutjhabalaleni kwaso.
Isitjhaba samaZulu sisebenzisa isimilwesi ukuvikela umbani kanye neenyoka, kuthi imirabhaso kanye neencenye engaphasi kwehlabathi ethumela imirabhu ngaphandle, ihlafunywa iseseyitja ukwenzela ukuvikela i-asthma, hysteria, amakhaza, ukukhohlela kanye nomgomani. Isimilwesi sivamise ukuhlafunywa bafazi besitjhaba samaSwati ngesikhathi besesikhathini begodu basisebenzisela ne-Malaria.